Μάθημα : Πληροφορική Α΄ τάξης Γυμνασίου

Το πιο διαδεδομένο είδος λογισμικού στον κόσμο είναι οι επεξεργαστές κειμένου. Με αυτoύς μπορείτε να  δημιουργήσετε εργασίες για τα μαθήματα του σχολείου, επιστολές, διαφημιστικά φυλλάδια και άλλα έγγραφα

(1) Μπορούμε να αλλάξουμε τη μορφή και το μέγεθος των γραμμάτων.
(2) Μπορούμε να κάνουμε εύκολα διορθώσεις (διαγραφές, συμπληρώσεις, κ.λπ.).
(3) Μπορούμε να αλλάξουμε τη θέση ενός τμήματος του κειμένου ή να αντιγράψουμε ένα ολόκληρο τμήμα στο ίδιο ή ακόμα και σε άλλο αρχείο κειμένου.
(4) Μπορούμε να εισαγάγουμε εικόνες (π.χ. φωτογραφίες ή κάτι που ζωγραφίσαμε σε κάποιο πρόγραμμα Ζωγραφικής).
(5) Μπορούμε να δημιουργήσουμε πίνακα ή να τον αντιγράψουμε από άλλη εφαρμογή.
(6) Μπορούμε να συντάξουμε και να αποστείλουμε μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
(7) Μπορούμε να δημιουργήσουμε ιστοσελίδες.
(8) Μπορούμε να αποθηκεύσουμε το κείμενο στον σκληρό δίσκο, σε CD ή σε Μνήμη Φλας και να το επαναφέρουμε κάποια άλλη στιγμή, για να το επεξεργαστούμε ξανά.
(9) Μπορούμε να το εκτυπώσουμε σε χαρτί όσες φορές θέλουμε.

Βασική Μορφοποίηση Χαρακτήρων

Όταν γράφουμε, ο καθένας μας έχει τον δικό του γραφικό χαρακτήρα. Με τον υπολογιστή μπορούμε να επιλέγουμε διάφορους γραφικούς χαρακτήρες, δηλαδή τρόπο εμφάνισης των γραμμάτων. Αυτοί ονομάζονται γραμματοσειρές (Fonts).
Κάποιες συνήθεις γραμματοσειρές κειμένου είναι οι ακόλουθες:

Υπάρχουν επίσης γραμματοσειρές συμβόλων όπως οι ακόλουθες:

 Μέγεθος γραμματοσειράς (Font Size)
Επίσης, είναι δυνατό να επιλέγουμε διάφορα μεγέθη γραμμάτων της κάθε
γραμματοσειράς, που μετρούνται σε σημεία (points, pt):

Έντονα, πλάγια και υπογραμμισμένα ((Bold, Italic & Underline))
Μπορούμε να συνδυάσουμε τα πιο πάνω μαζί με έντονη γραφή, πλάγια γραφή, υπογράμμιση, ή συνδυασμούς, π.χ. έντονη – πλάγια, έντονη – πλάγια – υπογράμμιση, χρώμα κ.λπ.
 Χρώμα γραμμάτων (Font Color)
Μπορούμε να χρησιμοποιούμε μια μεγάλη ποικιλία από έτοιμα χρώματα ή ακόμα και να δημιουργήσουμε δικά μας χρώματα για τα γράμματα του κειμένου μας.
 Πινέλο Αντιγραφής Μορφοποίησης (Format Painter)
Μπορούμε αφού εφαρμόσουμε κάποιες μορφοποιήσεις στο κείμενο, π.χ. έντονη – πλάγια – υπογράμμιση, χρώμα, μέγεθος γραμμάτων κ.λπ. να τις αντιγράψουμε σε κάποιο άλλο τμήμα
του κειμένου

Στο υπομνήμα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι παραπάνω ενέργειες:

Ακολουθεί ένα ακόμη υπόμνημα που περιγράφει επιπλέον μορφοποιήσεις όπως :εισαγωγή δείκτη ή εκθέτη, εναλλαγή χαρακτήρων από τα πεζά σε κεφαλαία, τονισμένη (με επισήμανση) γραφή, εφέ κειμένου και στυλ κειμένου.

Βασική Μορφοποίηση Παραγράφων

 Στοίχιση παραγράφων ορίζει τον τρόπο με τον οποίο οι παραγράφοι τοποθετούνται μεταξύ των περιθωρίων μιας σελίδας

Αριστερή, κεντρική, αριστερή και πλήρης

Διάστιχο: Η απόσταση των γραμμών της παραγράφου 

Διάστημα: Η απόσταση των πραγράφων μεταξύ τους. Καθορίζουμε διάστημα πριν και διάστημα μετά

Περίγραμμα: είναι γραμμές διαφόρων μεγεθών και σχημάτων οι οποίες περιτριγυρίζουν κάποιο κείμενο, σελίδα ή πίνακα. Ο στόχος τους είναι να το κάνουν να ξεχωρίζει από το υπόλοιπο έγγραφο. Μπορούμε να βάλουμε περίγραμμα μέσα σε κείμενο, σε ολόκληρη τη σελίδα και σε πίνακα.

Σκίαση:  Είναι το φόντο που εμφανίζεται πίσω από το επιλεγμένο κείμενο ή πίνακα ή περίγραμμα

Κουκίδες και Αρίθμηση: Όταν θέλουμε να απαριθμήσουμε μία λίστα δεδομένων

Εσοχές: Οι εσοχές καθορίζουν την απόσταση της παραγράφου από το αριστερό ή από το δεξιό περιθώριο της σελίδας. Μπορούμε να αυξήσουμε ή να μειώσουμε την εσοχή μιας παραγράφου ή μιας ομάδας παραγράφων

Επιπλέον μορφοποιήσεις

Στηλοθέτες: Οι θέσεις στηλοθέτη μας διευκολύνουν να ευθυγραμμίσουμε κείμενο προς τα αριστερά, τα δεξιά, το κέντρο, σε χαρακτήρα με στοίχιση στην υποδιαστολή ή σε χαρακτήρα με εμφάνιση γραμμής. Οι στηλοθέτες είναι σημεία πάνω στον οριζόντιο χάρακα του κειμένου. Υπάρχουν 5 είδη (αριστερός, δεξιός, κέντρικός, δεκαδικός, και γραμμής). Οριοθετούνται πριν την πληκτρολόγηση κειμένου και η μετακίνηση από ένα στηλοθέτη σε άλλο επιτυγχάνεται με το πλήκτρο Τab.

Περιθώρια Σελίδων:   

Προσανατολισμός Σελίδας:  μας επιτρέπει να εκτυπώσουμε κείμενο με δύο προσανατολισμούς: κατά πλάτος-τοπίο (Landscape) και κατά μήκος- πορτραίτο (Portrait) της σελίδας.

Οι αριθμοί σελίδας:μας βοηθούν να εντοπίζουμε εύκολα μια συγκεκριμένη σελίδα που θέλουμε, ενώ διατηρούν ταξινομημένες τις σελίδες ενός εγγράφου

Η κεφαλίδα (Header) είναι το πάνω κενό κομμάτι της σελίδας και το υποσέλιδο (Footer) το κάτω κενό κομμάτι της σελίδας. Αυτά τα δύο μέρη χρησιμεύουν για να γράφουμε μέσα κάποιες πληροφορίες του εγγράφου οι οποίες είναι πολύ βοηθητικές.
Στην κεφαλίδα συνήθως γράφουμε στοιχεία όπως ο τίτλος του κεφαλαίου που αναφέρεται η σελίδα (αν είναι σε βιβλίο) ή ο συγγραφέας της σελίδας. Στο υποσέλιδο γράφουμε συνήθως αριθμούς σελίδας και οτιδήποτε άλλο μπορεί να φανεί χρήσιμο. Όπως μπορείτε να δείτε και σε αυτό το φυλλάδιο που κρατάτε, στην κεφαλίδα είναι γραμμένος ο τίτλος της ενότητας που διδάσκεστε και στο υποσέλιδο, ο αριθμός της σελίδας.

Θα τα βρούμε από το μενού ΕΙΣΑΓΩΓΗ  όπως φαίνεται και στην πιο πάνω εικόνα.

Το φόντο σελίδας (Page Background) είναι το πίσω μέρος του εγγράφου, δηλαδή το μέρος της σελίδας πίσω από τα γράμματα. Εκεί, μπορούμε να προσθέσουμε χρώματα, εικόνες ή κείμενα (Υδατογράφημα-Watermark). Το βρίσκουμε από το μενου ΔΙΑΤΑΞΗ ΣΕΛΙΔΑΣ.

Δημιουργία Πίνακα

Ένας πίνακας αποτελείται από ένα σύνολο κελιών που είναι διευθετημένα σε στήλες (Columns) και γραμμές (Rows). Για παράδειγμα ο πιο κάτω πίνακας αποτελείται από 5 στήλες και 4 γραμμές που σχηματίζουν ένα σύνολο 20 κελιών.

Οι πληροφορίες εισάγονται στα κελιά και μπορούν να μορφοποιηθούν, όπως και το κανονικό κείμενο. Μπορούμε να προσθέτουμε νέες γραμμές ή στήλες και να συγχωνεύουμε ή να διαιρούμε τις ήδη υπάρχουσες. Η προσθήκη περιγραμμάτων και σκίασης κάνει τους πίνακες αλλά και τα κείμενα πιο ευανάγνωστα και πιο ελκυστικά.

Δημιουργία Πίνακα

Από την καρτέλα Εισαγωγή και την ομάδα Πίνακας επιλέγουμε το εικονίδιο του πίνακα (Table). Στη συνέχεια, κάνουμε κλικ στην εντολήΕισαγωγή Πίνακα… και στο παράθυρο διαλόγου εισαγωγής πίνακα καθορίζουμε τον αριθμό στηλών (Number of columns:) και γραμμών (Number of rows:) που θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε.
Στη συνέχεια καθορίζουμε το πλάτος του πίνακα (Autofit behavior):
Fixed column width: Ορίζω το πλάτος των στηλών του πίνακα
AutoFit to contents: Αυτόματο πλάτος σε σχέση με το κείμενο
AutoFit to window: Αυτόματο πλάτος σε σχέση με το πλάτος της σελίδας

ή

Από την καρτέλα Εισαγωγή και την ομάδα Πίνακας επιλέγουμε το εικονίδιο του πίνακα (Table). Στη συνέχεια, σύρουμε τον δείκτη, κρατώντας το αριστερό κουμπί πατημένο για να επιλέξουμε τις στήλες και τις γραμμές από τις οποίες θα αποτελείται ο πίνακας που θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε

Μετακίνηση μέσα στον πίκακα 

Περίγραμμα πίνακα

Τα περιγράμματα είναι γραμμές διαφόρων μεγεθών και σχημάτων οι οποίες περιτριγυρίζουν κάποιο κείμενο, σελίδα ή πίνακα.

Επιλέγουμε το περίγραμμα που θα προστεθεί /  επιλέγουμε το στυλ του περιγράμματος / επιλέγουμε το χρώμα του περιγράμματος /  επιλέγουμε το πλάτος των γραμμών του περιγράμματος / επιλέγουμε πού θα εφαρμοστεί το περίγραμμα /αλλάζουμε τα περιθώρια του περιγράμματος.

Επίσης από την καρτέλα σκίαση  επιλέγουμε τη σκίαση που θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε.

Εισαγωγή γραμμής ή στήλης

Οι ιδιότητες πίνακα εμφανίζονται με δεξί κλικ πάνω στον πίνακα

Μπορούμε να συγχωνεύσουμε-ενοποιήσουμε ένα ή περισσότερα κελιά ενός πίνακα, τα οποία βρίσκονται στην ίδια γραμμή ή στήλη, σε ένα και μόνο κελί.

Επιλέγουμε τα κελιά που θέλουμε να συγχωνεύσουμε και με δεξί κλίκ επιλέγουμε συγχώνευση

Μπορούμε επίσης να διαχωρίσουμε ένα κελί σε περισσότερα κελιά ενός πίνακα, τα οποία βρίσκονται στην ίδια γραμμή ή στήλη. Επιλέγουμε το κελί που θέλουμε να διαιρέσουμε, πατάμε δεξί κλικ και επιλέγουμε σε πόσες στήλες ή γραμμές επιθυμούμε να το διαιρέσουμε.

Αυτόματη μορφοποίηση πίνακα

Ο επεξεργαστής κειμένου μας δίνει τη δυνατότητα να δημιουργήσουμε γρήγορα πίνακες με επαγγελματική εμφάνιση χρησιμοποιώντας οποιαδήποτε από τις ενσωματωμένες μορφές πίνακα.

Επιλέγουμε τον πίνακα που θέλουμε να μορφοποιήσουμε και από το στυλ πίνακα επιλέγουμε αυτό που μας ταιριάζει.