Μάθημα : Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ- ΚΕΙΜΕΝΑ Ν.Ε. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ

Κωδικός : 3701010497

3701010497  -  ΕΙΡΗΝΗ ΙΣΑΑΚΙΔΟΥ

Ενότητες - Νέα Παιδαγωγική

Νέα Παιδαγωγική

Παρουσίαση μαθήματος

https://youtu.be/KlYJDSL1YoM

https://youtu.be/1AffR6cFh04

https://youtu.be/LtqCHbvAAAk

https://youtu.be/jRd2K22Mgqg

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ,ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟ ΓΚΡΕΚΟ(Η ΝΕΑ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ).Κ.Ν.Λ. Α΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ by NIKOLETA VASILEIOU (prezi.com)

 

 

ΑΣΚΗΣΗ ΓΙΑ ΑΡΧΟΤΕΡΑ:

ΒΡΕΙΤΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΛΙΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (ΤΙΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ):Τι σας έκανε περισσότερη εντύπωση και γιατί; 

Η΄

ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΤΕ: Βρείτε τις αντιθέσεις ανάμεσα στο πριν και το τώρα, ανάμεσα στο παλιό και στο νέο σχολείο όσον αφορά τις συνθήκες στις οποίες εκπαιδεύονταν τα παιδιά. 

 

Βίντεο με την παρουσίαση-ανάλυση, πώς απαντάω σε ερωτήσεις της ενότητας.

 

Η ΝΕΑ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ: Το κείμενο αυτό είναι απόσπασμα από την «Αναφορά στον Γκρέκο» (1961). Στην πραγματικότητα είναι η αυτοβιογραφία του συγγραφέα, πολύ χρήσιμη για να κατανοήσουμε την προσωπικότητα και το λογοτεχνικό του έργο. Ολόκληρο το πέμπτο κεφάλαιο αναφέρεται στις επώδυνες εμπειρίες του νεαρού Καζαντζάκη από το δημοτικό σχολείο, σε εποχές που οι εφαρμοζόμενες παιδαγωγικές μέθοδοι ήταν ιδιαίτερα αυταρχικές (τέλη 19ου αιώνα).

Πρόκειται για ένα αυτοβιογραφικό έργο, ένα έργο δηλαδή το οποίο εμπεριέχει αναμνήσεις και προσωπικές εμπειρίες από τη ζωή του συγγραφέα.

 Θέμα/ Βασική Ιδέα :   -η αυταρχικότητα των δασκάλων της εποχής των μαθητικών χρόνων του αφηγητή, οι οποίοι χρησιμοποιούσαν ως βασικό παιδαγωγικό μέσο τον ξυλοδαρμό. (Τα αρνητικά βιώματα των παιδιών από το σχολείο σε παλαιότερες εποχές).

Tο κείμενο χωρίζεται σε τρεις ενότητες, η σύνδεση των οποίων είναι παρατακτική και προσθετική (αλλεπάλληλες νέες εμπειρίες του παιδιού κατά τη φοίτησή του στο δημοτικό):

! Α΄ενότητα: «Με τα μαγικά πάντα μάτια… είπε ο δάσκαλος κι έδειξε τη βίτσα» ð Πλαγιότιτλος: «Η πρώτη μέρα στο σχολείο: συναισθήματα και εντυπώσεις».

! Β΄ενότητα: «Από το δημοτικό σχολείο… αθάνατοι οι τέσσερις δάσκαλοι» ð Πλαγιότιτλος: «Αναμνήσεις από το δημοτικό».

! Γ΄ ενότητα: «Στην Τετάρτη Τάξη… ας φέρει βούτυρο» ð Πλαγιότιτλος: «Η παιδαγωγική μέθοδος του δασκάλου της τετάρτης τάξης». Αυτή η ενότητα μπορεί να διαιρεθεί σε τρεις υποενότητες:

î Γα΄:«Στην Τετάρτη Τάξη… ωσότου έβγαινε αίμα» ð Πλαγιότιτλος: «Η βαναυσότητα του δασκάλου της Δ΄ δημοτικού».

î Γβ΄:«Μια μέρα… κι άλλη φορά σκασμός» ð Πλαγιότιτλος: «Το αθώο ερώτημα του παιδιού και η άγρια τιμωρία του».

î Γγ΄:«Ήταν όμως… ας φέρει βούτυρο» ð Πλαγιότιτλος: «Το μάθημα για τον Χριστόφορο Κολόμβο».

ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ

î Η εμπειρία της πρώτης μέρας στο σχολείο και η εγγραφή της στη συνείδηση των μαθητών.

î Παιδαγωγικές μέθοδοι: η συμβολή τους στην εκπαιδευτική διαδικασία και στη διάπλαση της προσωπικότητας των μαθητών. 

 

Χρόνος-τόπος: Δεκαετία 1890-1900 Κρήτη στα τέλη του 19ουαι., την πρώτη μέρα που πάει στο σχολείο ο μικρός Νίκος και κάποιες στιγμές από την Τετάρτη Δημοτικού. το πατρικό του Καζαντζάκη στο Ηράκλειο, Η αυλή του Αγίου Μηνά ,το σχολείο.

Τα συναισθήματα του παιδιού την πρώτη μέρα στο σχολείο, όπως φαίνονται μέσα από το κείμενο

 

Θετικά

Αρνητικά

Περηφάνια

 

 

 

Ανυπομονησία

·         κι ένιωθα μέσα μου περφάνια Χαρά

 

·         ένα πρωί κίνησα, μισό χαρούμενος

 

·         Πηγαίναμε, πηγαίναμε, περάσαμε τα στενά σοκάκια….

Φόβος

 

 

 

 

 

Ανησυχία

 

 

. Ταραχή

 • Κοντοστάθηκα, δείλιασα· το χέρι μου άρχισε να τρέμει μέσα στη μεγάλη ζεστή φούχτα.

 

σήκωσα τα μάτια και τον κοίταξα τρομαγμένος

μισό αλαφιασμένος

• Ήμουν σαν ένα μικρό καταστολισμένο σφαγάρι

 

 

 

 

 

 

 

Η στάση του πατέρα, όπως φαίνεται μέσα από το κείμενο;

 

Θετική

Αρνητική

Στήριξη

 

Προστασία

 

Ενθάρρυνση

 

Υπερηφάνεια

μα το χέρι μου ήταν σφηνωμένο βαθιά μέσα στη φούχτα του πατέρα μου κι αντρειευούμουν

O πατέρας μου έσκυψε,

 • άγγιξε τα μαλλιά μου, με χάδεψε

 

 

Αυταρχικός

 

Σκληρός

 

 

αυστηρός

ποτέ δε θυμόμουν να μ’ έχει χαδέψει Ψυχρός

 • — Εδώ θα μάθεις γράμματα, είπε, να γίνεις άνθρωπος· κάμε το σταυρό σου.

• — Το κρέας δικό σου, του ’πε, τα κόκαλα δικά μου· μην τον λυπάσαι, δέρνε τον, κάμε τον άνθρωπο.

 

 

 

 

 

Η στάση της μητέρας, όπως φαίνεται μέσα από το κείμενο;

Τρυφερή

 

Υποστηρικτική

 

παραδοσιακή

Η μητέρα μού είχε δώσει ένα κλωνί βασιλικό να τον μυρίζουμαι,

• — Με την ευκή του Θεού και με την ευκή μου…, μουρμούρισε και με κοίταξε με καμάρι.

 • μου κρέμασε το χρυσό σταυρουλάκι της βάφτισής μου στο λαιμό

 

Ο δάσκαλος της Α΄ τάξης  : Άγριος , Αυστηρός , Σκληρός , Απόμακρος ,Αυταρχικός ,Ψυχρός Βίαιος

. 

Η Νέα Παιδαγωγική

- Πρόκειται για μια νέα παιδαγωγική μέθοδο, που στηρίζεται σε εμπειρικούς τρόπους προσέγγισης της γνώσης. Τα παιδιά δηλαδή μαθαίνουν μέσα από τις εμπειρίες και τις αισθήσεις τους (βλέπουν τα καινούρια πράγματα, τα αγγίζουν, τα ζωγραφίζουν, κλπ) και με τον τρόπο αυτό αφομοιώνουν καλύτερα τις νέες γνώσεις. Αυτό θα μπορούσαμε να το χαρακτηρίσουμε ως το γνωστικό μέρος της νέας μεθόδου.

- Η νέα παιδαγωγική μέθοδος όμως αφορούσε και τις σχέσεις των μαθητών με τους δασκάλους τους. Ο δάσκαλος στεκόταν με αγάπη και κατανόηση απέναντι στην ευαισθησία των παιδιών, ακόμη και στα παιχνίδια ή τις αταξίες τους, και ανέπτυσσε πιο ουσιαστικές σχέσεις και επικοινωνία με τους μαθητές του. Αυτό θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως το ψυχολογικό μέρος της νέας μεθόδου.

 

Στην προκειμένη περίπτωση ο δάσκαλος της Τετάρτης τάξης του Δημοτικού, από τη μια μεριά αναγγέλλει ότι θα εφαρμόσει τις νέες παιδαγωγικές μεθόδους που είχε σπουδάσει στην Αθήνα, αλλά από την άλλη μεριά δεν τις εφαρμόζει στην τάξη στο σύνολό τους. Θα λέγαμε ότι ακολουθεί το γνωστικό μέρος (παρακινεί τα παιδιά να χρησιμοποιούν τις αισθήσεις τους και να μαθαίνουν μέσα από την εμπειρία τους), ενώ φαίνεται να απορρίπτει το ψυχολογικό ή συναισθηματικό μέρος (εφόσον τους φέρεται με μεγάλη σκληρότητα και αυστηρότητα, δέρνοντάς τους αλύπητα). Το αποτέλεσμα είναι ότι τα παιδιά δεν αντιλαμβάνονται τη διαφορά της νέας μεθόδου σε σχέση με τις παλαιότερες και θεωρούν ότι η Νέα Παιδαγωγική είναι η γυναίκα του δασκάλου τους (προσωποποίηση).

Εξάλλου η απορία των παιδιών για το ποια είναι η Νέα Παιδαγωγική είναι μια έμμεση κριτική για τη στάση του δασκάλου.

 

Παλαιότερες παιδαγωγικές μέθοδοι

- Η Νέα Παιδαγωγική έρχεται σε αντίθεση με παλαιότερες μεθόδους οι οποίες στηρίζονταν σε έναν εγκεφαλικό τρόπο προσέγγισης της γνώσης. Δηλαδή τα παιδιά αποκτούσαν νέες γνώσεις, αποστηθίζοντας κομμάτια του βιβλίου χωρίς καλά καλά να καταλαβαίνουν τι διαβάζουν.

Αυτή η μέθοδος στις μέρες μας θεωρείται εντελώς παρωχημένη (=ξεπερασμένη) και απαρχαιωμένη.

- Επιπλέον, στηρίζονταν στην εντελώς αυταρχική και καταπιεστική συμπεριφορά του δασκάλου απέναντι στους μαθητές, χωρίς ίχνος κατανόησης ή ευαισθησίας απέναντι στην ηλικία τους και τις παιδικές ζαβολιές τους. Συχνά μάλιστα ο δάσκαλος τιμωρούσε τους μαθητές ή τους έδινε ξύλο. 

 

Συνοπτικά:

Η Νέα Παιδαγωγική:

 

Αρχές Νέας Παιδαγωγικής

·         Βάση κάθε μάθησης είναι η εμπειρία και η πράξη

·         Το σχολείο μετατρέπεται σε εργαστήριο Αυτενεργός δράση του μαθητή και πρωτοβουλία

·         Το παιχνίδι υποκινεί τα ενδιαφέροντα του μαθητή

·         ψυχικές βάσεις για την ολόπλευρη καλλιέργειά του και την ελεύθερη ανάπτυξη του.

·         Ο δάσκαλος είναι καθοδηγητής κι εμψυχωτής

Παλιά παιδαγωγική:

·         αποστήθιση

           αυταρχική και καταπιεστική συμπεριφορά του δασκάλου απέναντι στους μαθητές, χωρίς ίχνος κατανόησης ή ευαισθησίας

Στάση δασκάλου:

μας έδερνε κατάσαρκα με το βούρδουλα Βία • μας έδινε βουρδουλιές στ' αυτιά, ωσότου έβγαινε αίμα.

 • αταξίες δε θέλει, μήτε γέλια, μήτε φωνές στο διάλειμμα· και σταυρό τα χέρια.

«Δε λέω λόγια, θα δείτε έργα!» Απειλές

. • μας ξεκούμπωνε, μας κατέβαζε τα πανταλονάκια

Μα για να καταλάβετε καλύτερα, να κρατάει καθένας σας κι από ένα αυγό· όποιος δεν έχει αυγό, ας φέρει βούτυρο!

 

 

 

Σχέσεις παιδιών / γονιών

Από τη μια μεριά βλέπουμε την τρυφερή και ευαίσθητη στάση της μάνας, η οποία προσπαθεί να εμψυχώσει και να στηρίξει το μικρό παιδί στην καινούρια εμπειρία της ζωής του (πρώτη μέρα στο Δημοτικό Σχολείο) κρεμώντας στο λαιμό του το χρυσό σταυρουλάκι της βάφτισης και δίνοντάς του να μυρίζει ένα κλωνί βασιλικό.

Από την άλλη μεριά βλέπουμε την αυστηρή και ψυχρή στάση του πατέρα του. Ο πατέρας παρουσιάζεται δυναμικός και σοβαρός, αλλά ποτέ δεν έχει δείξει στο παρελθόν την παραμικρή τρυφερότητα στο γιο του. Έτσι, όταν τον χαϊδεύει για πρώτη φορά, την ημέρα που τον συνοδεύει στο σχολείο, ο μικρός μένει έκπληκτος και απορεί. Η ξαφνική και απρόσμενη κίνηση τρυφερότητας του πατέρα αντί να τον αποφορτίσει (= να τον χαλαρώσει) τον τρομάζει και τον κάνει να αισθανθεί σύγχυση, διότι κάτι τέτοιο δεν έχει ξανασυμβεί.

 

Πρόκειται για μία παλαιότερη αντίληψη αγωγής σύμφωνα με την οποία οι γονείς (και ιδιαίτερα ο πατέρας) αποφεύγουν τις εκδηλώσεις αγάπης και τρυφερότητας απέναντι στα παιδιά τους, τα κρατούν σε απόσταση και τους επιβάλλουν πειθαρχία. Έχουμε ένα μοντέλο πατριαρχικής οικογένειας, όπου ο πατέρας είναι ο απόλυτος κυρίαρχος και εξουσιαστής όλων.

 

 

 Αφηγηματικοί Τρόποι:

 Περιγραφή Υπάρχουν σύντομες περιγραφές του μικρού παιδιού πριν πάει στο σχολείο, του πρώτου δασκάλου, και του δασκάλου της τετάρτης Δημοτικού, που κάνουν το κείμενο πιο παραστατικό και ζωντανό.

 Διάλογος ανάμεσα στον πατέρα και τον πρώτο δάσκαλο ανάμεσα στο μικρό μαθητή και το δάσκαλο της τετάρτης.. μας πληροφορεί για τη συναισθηματική κατάσταση των ηρώων, το ύφος τους, κάνει το κείμενο πιο ζωντανό και παραστατικό

  Αφήγηση: - Επειδή αφηγείται σε α΄ πρόσωπο (εγώ) λέγεται πρωτοπρόσωπη και μας επιτρέπει να χαρακτηρίσουμε το κείμενο ως αυτοβιογραφικό - παρουσιάζει τα γεγονότα με χρονολογική σειρά. - Επειδή συμμετέχει στην ιστορία την οποία αφηγείται είτε ως πρωταγωνιστής (είτε ως παρατηρητής ή αυτόπτης μάρτυρας) λέγεται ομοδιηγητικός αφηγητής. Ωστόσο βλέπει τα γεγονότα πλέον ως ώριμος αφηγητής (τα αφηγείται ως ενήλικας). 

 

Σχήματα λόγου:

Μεταφορές – παρομοιώσεις – προσωποποίηση 

«Μια μέρα έδεσα κόμπο την καρδιά μου» (μεταφορά)

«ήμουν σαν μικρό καταστολισμένο σφαγάρι» (παρομοίωση)

«»Είχε φέρει μαζί του τη Νέα Παιδαγωγική. Θαρρούσαμε πως θαταν καμιά νέα γυναίκα και την έλεγαν Παιδαγωγική.» (προσωποποίηση)

 

Ύφος-Γλώσσα:

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗΣ

Ύφος: Άμεσο, ζωντανό, παραστατικό (εικόνες, α’ πρόσωπο), απλό (λιτός λόγος), ειρωνικό, χιουμοριστικό, διδακτικό, καυστικό – επικριτικό.

Γλώσσα: Απλή, δημοτική, με ιδιωματισμούς, εκφραστική.

Είδος κειμένου: Αυτοβιογραφικό διήγημα.

Αφηγηματικές τεχνικές:

î Μίμηση (πρωτοπρόσωπη αφήγηση), δραματοποιημένος αφηγητής, εσωτερική εστίαση.

î Περιγραφή.

î Διάλογος.

Το κείμενο με τις παραπάνω αφηγηματικές τεχνικές αποκτά ζωντάνια και παραστατικότητα, σαφήνεια, αυθεντικότητα, φυσικότητα, γίνεται πιο ελκυστικό για τον αναγνώστη και τον προσεγγίζει συναισθηματικά, οξύνοντας τη δραματικότητα και δίνοντας έμφαση στα προβαλλόμενα μηνύματα.

 

 Ειρωνεία -κι είχε φέρει, λέει, μαζί του τη Νέα Παιδαγωγική. - — Πού είναι, κυρ δάσκαλε, ρώτησα, η Νέα Παιδαγωγική; γιατί δεν έρχεται στο σκολειό;

Μα για να καταλάβετε καλύτερα, να κρατάει καθένας σας κι από ένα αυγό· όποιος δεν έχει αυγό, ας φέρει βούτυρο! -Ο θαλασσοπόρος και εξερευνητής Χριστόφορο Κολόμβο προσπαθεί να αποδείξει πως ναι μεν αυτό που έκανε ήταν εύκολο, αλλά εύκολο, επίσης, ήταν και το στήσιμο ενός βρασμένου αυγού στο τραπέζι. Όταν οι συνδαιτυμόνες απάντησαν ότι είναι αδύνατον το αυγό να σταθεί όρθιο, ο Κολόμβος πήρε στα χέρια ένα βρασμένο αυγό και σπάζοντάς το ελαφρά το έστησε. «Βλέπετε», τους είπε, «η σκέψη είναι δύσκολη».  Ο δάσκαλος απαιτεί από τους μαθητές να του φέρουν φαγώσιμα δώρα

 Χιούμορ -όταν αναφέρεται στο δάσκαλο της α΄ τάξης και τον φαντάζεται με κέρατα - Όταν αναφέρεται στη Νέα Παιδαγωγική και την ταυτίζει με γυναίκα.

 

Πηγές:

https://www.slideshare.net/ssuserd078fa/5-80102575
http://fk-thess2010.blogspot.com/

 

ΠΡΟΣΩΠΑ:

Μικρός Καζαντζάκης: Είναι απονήρευτος, αθώος και αντιφατικά συναισθήματα τον συνοδεύουν, καθώς πηγαίνει για πρώτη φορά στο σχολείο. Από τη μια χαρά, ανυπομονησία και περηφάνια, επειδή μεγάλωσε και θα φοιτήσει στο σχολείο μακριά από τον περιορισμό των γονιών, αλλά από την άλλη φόβος, γιατί δεν θα έχει την προστασία του πατέρα και τη στοργή της μητέρας. Κυριαρχεί, λοιπόν, μέσα του η ανασφάλεια και γι’ αυτό προσπαθεί να αντλήσει θάρρος από την επιβλητική πατρική φιγούρα, ενώ η αυθόρμητη κίνηση στοργής του πατέρα (χάδι στα μαλλιά) τον τρομάζει πιο πολύ, γιατί θεωρεί πως κάτι πολύ δύσκολο τον περιμένει και ως εκ τούτου ο ψυχρός κατά τ’ άλλα πατέρας τον ενθαρρύνει τώρα.

Μητέρα του Καζαντζάκη: Παρουσιάζεται ήρεμη, περήφανη, στοργική, με γλυκιά αγωνία και μεγάλη αγάπη για το γιο της. Ο τρόπος ενδυνάμωσης της αυτοπεποίθησης του μικρού από την μητέρα κρίνεται ιδιαίτερα τρυφερός και ευαίσθητος (του έδωσε ένα κλωνί βασιλικό να τον μυρίζει και να παίρνει κουράγιο και του κρέμασε το χρυσό βαπτιστικό σταυρό να τον προστατεύει).

Πατέρας του Καζαντζάκη: Ο γενικότερα ατάραχος, περήφανος και ψυχρός πατέρας δείχνει προσωρινά και αυθόρμητα στοργή στο μικρό του γιο (χάδι στα μαλλιά), που πρόκειται να μεταβεί για πρώτη φορά στο σχολείο. Η συναισθηματική όμως αυτή παρένθεση κλείνει άμεσα και ο πατέρας ξαναβρίσκει τον κλασικό εαυτό του. Έτσι, εμφανίζεται και πάλι ως δυναμικός, απόμακρος, βαρύς, πατριαρχικός, περήφανος που το παιδί του θα φοιτήσει, χωρίς ιδιαίτερους συναισθηματισμούς, ψυχρός. Η φράση του μάλιστα «Το κρέας δικό σου…κάμε τον άνθρωπο.» δείχνει ότι επικροτεί τα αυταρχικά μέσα για τον εξανθρωπισμό του γιου του.

Εικόνα του δασκάλου της Α΄ δημοτικού: Ο μικρός Καζαντζάκης λόγω του έντονου φόβου του «μεγεθύνει» την εικόνα του δασκάλου και τον βλέπει ως διάβολο που θα του κάνει τη ζωή κόλαση. Η όλη εικόνα είναι παραστατική και ζωντανά δοσμένη (άγριος, μεγάλα δόντια, αναζήτηση κεράτων στο κεφάλι..). Πάντως, ο μικρός έχει δίκιο, γιατί ο δάσκαλος κρατά μια βίτσα και ισχυρίζεται με περηφάνια πως μ’ αυτή κάνει τους μαθητές του ανθρώπους, στηρίζοντας δηλαδή την παιδαγωγική του στον ξυλοδαρμό, τη βία και τον αυταρχισμό. Κρίνοντάς τον βέβαια σήμερα, αναρωτιόμαστε πώς είναι δυνατόν ένας μορφωμένος άνθρωπος και μάλιστα παιδαγωγός να ασπάζεται τέτοιες αντιλήψεις. Ωστόσο, αν αναλογιστούμε την εποχή και το συντηρητικό κλίμα που επικρατούσε σ’ αυτή, εύκολα θα κατανοήσουμε όλες αυτές τις παράδοξες για σήμερα πρακτικές.

 Δάσκαλος της Δ΄ δημοτικού: Ο συγκεκριμένος, αν και σπουδασμένος στην Αθήνα, είναι άγριος, σκληρός, ειρωνικός, αυταρχικός, αυστηρός και αποτελούσε το φόβητρο των μαθητών τόσο μέσω της γλώσσας που χρησιμοποιούσε (καθαρεύουσα) και των περίεργων προγραμμάτων διδασκαλίας που εφάρμοζε (πρακτική απεικόνιση της θεωρίας), όσο και μέσω των μεθόδων του, που ήταν άγριες και κτηνώδεις τιμωρίες που δε σέβονταν την προσωπικότητα και τον αγνό ψυχισμό των μικρών μαθητών. Γι’ αυτό και το ύφος του Καζαντζάκη κατά την περιγραφή του είναι ειρωνικό απέναντί του («είχε φέρει, λέει, μαζί του τη Νέα Παιδαγωγική», «η Παιδαγωγική έλειπε, θα ‘ταν σπίτι», «κρατούσε ένα μικρό στριφτό βούρδουλα»..). Πέραν των άλλων, όμως, ήταν και πονηρός, ιδιοτελής και συμφεροντολόγος, καθώς, για παράδειγμα, για να κάνει το μάθημα για τον Χριστόφορο Κολόμβο και για το πώς ανακάλυψε την Αμερική, ζήτησε από τους μαθητές να φέρουν αυγά (κι όποιος δεν είχε αυγό, ας έφερνε βούτυρο), τα οποία, όμως, κατόπιν της παραστατικής υποτίθεται παρουσίασης του μαθήματος, θα τα κρατούσε για τον εαυτό του…

 Νέα Παιδαγωγική: Η «Νέα Παιδαγωγική» υποστήριζε την ανάπτυξη των σωματικών και πνευματικών χαρισμάτων των μαθητών, την όξυνση της κρίσης τους, την ενθάρρυνση ανάληψης πρωτοβουλιών εκ μέρους τους και την ολόπλευρη ανάταση της προσωπικότητάς τους. Ωστόσο, κάτι τέτοιο απαιτούσε και νέα προγράμματα διδασκαλίας, αλλά και νέες παιδαγωγικές μεθόδους. Στο κείμενο διαπιστώνουμε πως ο δάσκαλος προσπάθησε να εφαρμόσει νέα προγράμματα διδασκαλίας (ό τι μάθαιναν τα παιδιά θεωρητικά έπρεπε να το δουν ή να το ζωγραφίσουν ή να το αγγίξουν ð πρακτική εφαρμογή της θεωρίας), αλλά αυτό από μόνο του δεν επαρκούσε. Κι αυτό γιατί το υπόλοιπο εκπαιδευτικό σύστημα ήταν απαρχαιωμένο, αυταρχικό και αντιπαιδαγωγικό, γεγονός που σημαίνει πως περιέστελλε την ανθρώπινη προσωπικότητα και την υποβίβαζε (το όλο κείμενο αποτελεί μια φωνή διαμαρτυρίας και μια καταγγελία κατά των απαράδεκτων και σκοταδιστικών παιδαγωγικών μεθόδων στα τέλη του 19ου αιώνα)…

 ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΠΡΟΣΩΠΩΝ 

  • Ο πρωταγωνιστής νιώθει αγωνία και φόβο για την πρώτη μέρα στο σχολείο. Περηφάνια που αρχίζει κάτι καινούριο στη ζωή του. Νιώθει σίγουρος, εμψυχώνεται από την παρουσία του πατέρα. Απέναντι στο δάσκαλο φαίνεται περισσότερο ξεθαρρεμένος.

 

ΓΛΩΣΣΑ Απλή, δημοτική. Λέξεις του κρητικού ιδιώματος. Μικρές προτάσεις σε παρατακτική σύνταξη.

ΛΟΓΟΣ Ζωντανός, με εκφραστική δύναμη.

ΎΦΟΣ Απλό και πλησιάζει το λαϊκό τρόπο έκφρασης.

ΤΟΝΟΣ Ειρωνικός με στοιχεία χιουμοριστικά.

ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ Παρομοιώσεις, Μεταφορές, Προσωποποιήσεις, Ασύνδετο σχήμα.

 

ΑΣΚΗΣΕΙΣ:

 Α. Εικόνα, μεταφορά, παρομοίωση, ειρωνεία, προσωποποίηση: βρες παραδείγματα μέσα στο κείμενο. 

Β. Τι θέλει να εκφράσει με τη χρήση της ειρωνείας ο συγγραφέας; 

Γ. Πώς αντιλαμβανόταν την εκπαίδευση ο γονιός, ο μαθητής και ο δάσκαλος της εποχής του Καζατζάκη (μέσα από το κείμενο); [Παίξτε ένα παιχνίδι ρόλων]

Δ. Βρείτε κάποιες αναφορές από παλιότερους για το 'παλιό σχολείο', ρωτήστε τους (παππού, γιαγιά κτλ) για κάποια εμπειρία τους από αυτό.

---- ---- ---- ---- -----

-  Απόσπασμα από τον Ψύλλο

- Βίντεο (στάση μθτ, σχ με δσκλ, συνθήκες εκπαίδευσης, περιβάλλον κτλ).

- Βίντεο από φημισμένη ταινία.

- Video

- Prezi γενική αναδρομή