Μάθημα : Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ- ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ (Α2)

H ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΕΙΤΑΙ

Μετά την λήξη των περσικών πολέμων κυριαρχούν στην πολιτική της Αθήνας δύο κόμματα:

• το αριστοκρατικό
• το δημοκρατικό

Το πολίτευμα της πόλης εξελίσσεται και γίνεται περισσότερο δημοκρατικό. Τα πρόσωπα, όσο ισχυρά κι αν είναι, υποτάσσονται στο σύνολο.

ΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ

Οι πρωταγωνιστές των Περσικών Πολέμων έχουν πεθάνει:

• ο Μιλτιάδης τραυματίας στην φυλακή, επειδή δεν μπορούσε να πληρώσει ένα βαρύ πρόστιμο που του επιβλήθηκε και
• ο Θεμιστοκλής στην εξορία, μετά τον εξοστρακισμό του λόγω της κατηγορίας του μηδισμού

Δύο νέα πρόσωπα εμφανίζονται στην πολιτική ζωή της Αθήνας:

• ο Κίμων, επικεφαλής των αριστοκρατικών
• ο Περικλής, επικεφαλής των δημοκρατικών

Και οι δύο ηγέτες της πόλης είναι νομιμόφρονες και δέχονται να είναι απλοί υπηρέτες των πολιτών.

Ο ΚΙΜΩΝ

Η φιλοσπαρτιατική πολιτική του, είχε ως συνέπεια την πολιτική του ήττα. Μετά την επικράτηση των Δημοκρατικών ο Κίμων εξοστρακίστηκε το 461 π.Χ. και εξορίστηκε για 10 χρόνια από την Αθήνα. Δέχθηκε αυτήν την απόφαση των συμπολιτών του αδιαμαρτύρητα. Ο Κίμων επέστρεψε στην Αθήνα το 451 π.Χ. και ανέλαβε την εκστρατεία εναντίον των Περσών. Πέθανε κατά την πολιορκία του Κιτίου στην Κύπρο το έτος 449 π.Χ. Ο θάνατός του κρατήθηκε μυστικός, και λίγο χρόνο αργότερα ο αθηναϊκός στόλος νίκησε τον περσικό στη Σαλαμίνα της Κύπρου. Έτσι γράφτηκε για τον Κίμωνα το «και νεκρός ενίκα». Η νομιμοφροσύνη στο δημοκρατικό πολίτευμα του Κίμωνα είναι ξακουστή και άξια αναφοράς.

Κίμων

Ο ΠΕΡΙΚΛΗΣ

Ο Περικλής εμφανίζεται στα πολιτικά πράγματα της Αθήνας στο πλευρό του Εφιάλτη, αρχηγού του δημοκρατικού κόμματος και καθιερώνεται πολιτικά μετά τον θάνατο του Εφιάλτη. Οι δημοκρατικοί καταφέρνουν να εξοστρακίσουν τον Κίμωνα μετά την εμπλοκή του στην εξέγερση των Μεσσηνίων ειλώτων εναντίον των Σπαρτιατών. Εφιάλτης και Περικλής παίρνουν την εξουσία στην Αθήνα. Ο Εφιάλτης και ο Περικλής θα αγωνιστούν για την δημοκρατικότερη εξέλιξη του πολιτεύματος:

• αφαιρούν από τον Άρειο Πάγο κάθε εξουσία
• αφαιρούν από τον Άρειο Πάγο το δικαίωμα αποκλειστικής απονομής δικαιοσύνης

Μετά τον θάνατο του Εφιάλτη, ο Περικλής γίνεται ο κυρίαρχος ηγέτης της Αθήνας και εφαρμόζει το προσωπικό του πρόγραμμα. Παρά την συνεχόμενη εκλογή του Περικλή στην ηγεσία της πόλης, ο ίδιος πιστεύει ότι είναι απλά ο πρώτος μεταξύ των πολιτών της Αθήνας. Πάντα τηρούσε την δημοκρατική νομιμότητα. Εκλέγεται δημοκρατικά κάθε χρόνο στρατηγός. Ο Θουκυδίδης μας αναφέρει ότι ο Περικλής επιβαλλόταν στο πλήθος χωρίς να περιορίζει τις ελευθερίες του. Για τον Περικλή δημοκρατία σημαίνει:

① ισότητα όλων των πολιτών απέναντι στους νόμους της πόλης (δηλαδή του κράτους

② δυνατότητα για όλους του πολίτες να διάγουν, να ζουν μία άνετη ζωή.

Έτσι προχωρά σε μεγάλες αλλαγές στην Αθήνα:

• καθιερώνει την μισθοφορία » ένα είδος οικονομικής ενίσχυσης για τους πιο φτωχούς, ώστε να μπορούν να συμμετέχουν στις συνεδριάσεις της εκκλησίας του δήμου και να ασκούν τα δικαιώματά τους
• επιτρέπει και στους φτωχούς να εκλέγονται στα αξιώματα της πόλης
• καθιερώνει τα θεωρικά χρήματα » δηλαδή η πόλη πληρώνει το εισιτήριο για να μπορούν και οι φτωχοί να πηγαίνουν στο θέατρο
• Ο Περικλής ξεκινά ένα μεγάλο δημόσιο πρόγραμμα ανοικοδόμησης με σκοπό

❶ την προσφορά εργασίας σε πολλούς και

❷ την ανοικοδόμηση της Αθήνας

Περικλής

Μετά την υπογραφή της ειρήνης του Καλλία το 449 π.Χ. η Αθήνα κυριαρχεί στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι σχέσεις με την Σπάρτη θα αποκατασταθούν με την σύναψη της τριακονταετούς ειρήνης το 446 π.Χ. και η Αθήνα μπορεί να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα στους τομείς του πολιτισμού, των τεχνών και της εκπαίδευσης: ο χρυσός αιώνας της κλασσικής αρχαιότητας ξεκινά.