Μάθημα : Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ- ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΑΠΟ ΠΡΩΤ. (Β3, Β4)

Κωδικός : 3701010492

3701010492  -  ΕΙΡΗΝΗ ΙΣΑΑΚΙΔΟΥ

Ενότητες - Ενότητα 4, ΚΕΙΜΕΝΟ- ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΑ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ Κ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΑ- ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ

Ενότητα 4, ΚΕΙΜΕΝΟ- ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΑ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ Κ ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΑ- ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ

 

ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ -ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΚΑΙ ΥΛΙΚΟ ΕΝ.4, ΑΡΧ Β ΓΥΜ 

 

ΒΙΝΤΕΟ ΣΥΝΑΔΕΛΦΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΞΗΓΗΣΗ / ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ (ΣΕΛΗΝΙΤΕΣ)

 

Ενότητα 4η Οι Σεληνίτες

- ΜΕ ΜΠΛΕ=ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΑ, ΜΕ ΜΑΥΡΟ ΤΟΝΙΣΜΕΝΟ=ΡΗΜΑΤΑ

Καλὸς δὲ παρὰ Σεληνίταις νομίζεται,

Όμορφος κατά τη γνώμη των Σεληνιτών θεωρείται,

ἢν πού τις φαλακρὸς .

αν κάποιος είναι φαλακρός.

Καὶ μὴν καὶ γένεια φύουσιν μικρὸν ὑπὲρ τὰ γόνατα.

Και μάλιστα και γένια αφήνουν να φυτρώσουν λίγο πάνω από τα γόνατα.

Καὶ ὄνυχας ἐν τοῖς ποσίν οὐκ ἔχουσιν,

Και νύχια στα πόδια δεν έχουν,

ἀλλὰ πάντες εἰσὶν μονοδάκτυλοι.

αλλά όλοι είναι μονοδάκτυλοι.

Καὶ ἐπειδὰν ἢ πονῶσιν ἢ γυμνάζωνται,

Και όταν κοπιάζουν ή γυμνάζονται,

γάλακτι πᾶν τὸ σῶμα ἱδροῦσιν,

ιδρώνουν παράγοντας γάλα σ’ όλο τους το σώμα,

ὥστε καὶ τυροὺς ἀπ’αὐτοῦ πήγνυνται.

ώστε απ’ αυτό παρασκευάζουν (-να πήξουν) τυρί.

Τοὺς δὲ ὀφθαλμοὺς περιαιρετοὺς ἔχουσι

Και τα μάτια έχουν πρόσθετα

καὶ πολλοὶ τοὺς σφετέρους ἀπολέσαντες

και πολλοί αν χάσουν τα δικά τους

παρ’ ἄλλων χρησάμενοι ὁρῶσιν.

βλέπουν χρησιμοποιώντας αυτά που παίρνουν από τους άλλους.

Τινὲς δὲ καὶ πολλοὺς ἀποθέτους ἔχουσιν, οἱ πλούσιοι.

Κάποιοι, οι πλούσιοι, έχουν πολλά αποθηκευμένα, για ώρα ανάγκης.

Κάτοπτρον δὲ μέγιστον κεῖται ὑπὲρ φρέατος οὐ πάνυ βαθέος.

Και ένας πολύ μεγάλος καθρέφτης βρίσκεται πάνω από ένα όχι πολύ βαθύ πηγάδι.

Ἂν μὲν οὖν εἰς τὸ φρέαρ καταβῇ τις,

Κι αν κάποιος κατεβεί στο πηγάδι,

ἀκούει πάντων τῶν ἐν τῇ γῇ λεγομένων,

ακούει όλα όσα λέγονται στη γη,

ἐὰν δὲ εἰς τὸ κάτοπτρον ἀποβλέψῃ,

κι αν κοιτάξει προσεκτικά προς τον καθρέφτη,

πάσας μὲν πόλεις, πάντα δὲ ἔθνη ὁρᾷ.

βλέπει όλες τις πόλεις και όλα τα έθνη.

Τότε καὶ τοὺς οἰκείους ἐγὼ ἐθεασάμην

Τότε είδα κι εγώ τους συγγενείς μου

καί πᾶσαν τὴν πατρίδα,

και όλη την πατρίδα,

εἰ δὲ κἀκεῖνοι ἐμὲ ἑώρων,

αν όμως κι εκείνοι μ’ έβλεπαν,

οὐκέτι ἔχω εἰπεῖν.

δεν μπορώ καθόλου να το πω.

Ὅστις δὲ ταῦτα μὴ πιστεύει οὕτως ἔχειν,

Όποιος δεν πιστεύει ότι αυτά έτσι είναι

ἂν ποτε καὶ αὐτὸς ἐκείσε ἀφίκηται,

αν κάποτε κι αυτός φτάσει εκεί,

εἲσεται ὡς ἀληθῆ λέγω.

θα καταλάβει (-θα ξέρει) ότι λέω αλήθεια.

 

Λουκιανός, Ἀληθὴς Ἱστορία 1.23-26 (διασκευὴ)

 

ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ (Κ.Α):  ΜΕ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ ΜΑΡΚΑΔΟΡΟ Η ΠΑΡΑΤΑΚΤΙΚΗ ΣΥΝΔΕΣΗ ΣΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ (ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΤΟ ΚΙΤΡΙΝΟ ΑΛΛΑΞΕ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΣΕ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ) 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΝΟΗΜΑΤΙΚΕΣ ΚΕΙΜ.ΕΝΟΤΗΤΑΣ 4: 

  1. Ποια εξωτερικά χαρακτηριστικά των Σεληνιτών σάς εντυπωσίασαν περισσότερο;

Παράξενο και εντυπωσιακό ακούγεται το ότι οι Σεληνίτες δεν έχουν νύχια και έχουν μόνο ένα δάχτυλο σε κάθε πόδι. Είναι κάτι που δεν ταιριάζει με την ανθρώπινη εμφάνιση και γι’ αυτό δεν το έχουμε συνηθίσει. Ακόμη πιο περίεργο είναι τα πρόσθετα μάτια, τα οποία μπορούν να αφαιρεθούν και να μπουν πάλι στη θέση τους. Μπορούν ακόμη οι Σεληνίτες να έχουν μερικά ζεύγη ματιών αποθηκευμένα, για να τα χρησιμοποιήσουν όποτε χρειαστούν. Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά ανήκουν στη σφαίρα της φαντασίας και αποτελούν εντυπωσιακές και πρωτότυπες ιδέες.

2. Πώς λειτουργεί το κάτοπτρον και ποια δυνατότητα δίνει στους Σεληνίτες;

Εάν κοιτάξει κάποιος προσεκτικά στο κάτοπτρο (καθρέφτη), που βρίσκεται πάνω από το πηγάδι, μπορεί να δει όλες τις πόλεις και όλες τις χώρες. Μπορεί να παρατηρήσει τους ανθρώπους στη γη, χωρίς να τον βλέπουν εκείνοι. Έτσι οι Σεληνίτες μπορούν να παρακολουθούν τους ανθρώπους και να γνωρίζουν τις ενέργειες τους και τον τρόπο ζωής τους.

3. Σε ποιο βαθμό ανταποκρίνεται στον τίτλο Ἀληθής Ἱστορία το απόσπασμα που διαβάσατε; Γιατί, κατά τη γνώμη σας, ονόμασε έτσι το έργο του ο Λουκιανός; Πώς ερμηνεύετε την τελευταία περίοδο του κειμένου;

Ο τίτλος ᾿Αληθὴς ῾Ιστορία είναι ειρωνικός (βλ. τα Συμπληρωματικά σχόλια). Η τελευταία περίοδος του κειμένου δείχνει ακριβώς ότι κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει αυτά που περιγράφει ο Λουκιανός, να τα επιβεβαιώσει ή να αποδείξει ότι δεν είναι αλήθεια, αφού κανείς δεν πρόκειται να πάει εκεί. Ωστόσο, αυτή η σκέψη έχει διατυπωθεί υποθετικά με τη διαβεβαίωση ότι, αν κάποτε κάποιος φτάσει στη Σελήνη, θα διαπιστώσει ότι η περιγραφή είναι αληθινή. Αυτό αφήνει ανοιχτή μια χαραμάδα που στις μέρες μας έγινε πραγματικότητα, αφού ο άνθρωπος ταξίδεψε πραγματικά στη Σελήνη.

 

Πρόσθετες ερωτήσεις νοήματος σχετικά με το κείμενο: 

Σε ποιους αναφέρεται το κείμενο;
· Πού ζουν αυτοί;
· Ποιος θεωρείται καλός στους Σεληνίτες;
· Ποια είναι η εξωτερική εμφάνιση των Σεληνιτών;
· Τι παθαίνουν, όταν ιδρώνουν;
· Πώς αξιοποιούν τον ιδρώτα τους;
· Ποια σχέση έχουν με τη Γη;

- Ποια στοιχεία από το κείμενο βρίσκετε ιδιαιτέρως χιουμοριστικά;

- Τι δηλώνει η επιθυμία του ανθρώπου να ταξιδέψει σε άλλους πλανήτες και να εξερευνήσει νέες μορφές ζωής;

- Αν ήσαστε εσείς στη Σελήνη και μπαίνατε μέσα στο «φρέαρ» ή κοιτάζατε στο «κάτοπτρον» που αναφέρει ο Λουκιανός στο κείμενό σας, τι θα ακούγατε και τι θα βλέπατε από τον πλανήτη Γη; Μπορείτε να γράψετε ένα ημερολόγιο και να το εμπλουτίσετε με σκίτσα ή φωτογραφίες που θα συγκεντρώσετε.

---- --- ---- ---- ----- ----- ---- ----- ----- ----- ----- ----- ----

 

ΑΣΚΗΣΗ ΔΙΑΔΡΑΣΤΙΚΗ ΟΜΟΡΡΙΖΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΛΟΥΚΙΑΝΟΥ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΣΕΛΗΝΙΤΕΣ 

 

---------------------------------- ------------------------- -------------------------------------- ------------------------------ ----------------

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ- ΕΠΘ ΥΣ- ΥΠΤ Ε.Φ.

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΕΛ. 36-37 ΒΙΒΛΙΟΥ  ΣΕ ΕΠΘ ΣΕ -ΥΣ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ 

 

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΦΥΛΛΑΔΙΩΝ ΛΥΜΕΝΕΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑΣΜΕΝΕΣ: 

επθ/σε/ υς

 Επθ/σε/υς

 

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗΣ Ε.Φ, ΑΡΧΑΙΑ: 

ΑΣΚΗΣΗ 2: Να γραφεί το ρήμα που ζητείται στην παρένθεση (πάντα στην υποτακτική!)

  • κινδυνεύω (β’ ενικό αορίστου):
  • ἀκούω (γ’ πληθυντικό ενεστώτα):
  • στρατεύω (α’ πληθυντικό παρακειμένου):
  • οἰκίζω (β’ πληθυντικό παρακειμένου):
  • φροντίζω (γ´ ενικό ενεστώτα):
  • λαμβάνω (α’ πληθυντικό ενεστώτα):
  • χωρίζω (α’ ενικό παρακειμένου):
  • φυλάττω (γ’ πληθυντικό αορίστου):
  • κηρύττω (β’ ενικό παρακειμένου):
  • πείθω (α’ πληθυντικό αορίστου):
  • ἀναγκάζω (γ’ πληθυντικό ενεστώτα):
  • γράφω (γ’ πληθυντικό παρακειμένου):
  • παιδεύω (β’ πληθυντικό αορίστου):
  • ἄρχω (β’ ενικό αορίστου):
  • κινδυνεύω (β’ ενικό παρακειμένου):
  • κρούω (γ’ πληθυντικό αορίστου):

ΑΣΚΗΣΗ 3: Να μεταφερθούν τα ρήματα στον παρακείμενο χωρίς να γίνει αλλαγή στο πρόσωπο ή την έγκλιση.

  • θεραπεύῃς:
  • ἐρμηνεύωμεν:
  • βλάπτητε:
  • ἱκετεύωσιν:
  • πράττῃ:

 

----- ---- ------ ------ ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ----- ---- ---- ------ ---- ----- ----- ------ ----- ------ ----

ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ

Ερμηνεία του επιθ. καλός, καλή, καλόν

καλός:  όμορφος/ σύζυγος, αγαπητό πρόσωπο/ ωφέλιμος/ αγαθός/ κατάλληλος/ικανός/ τίμιος, ηθικός

Αρχαία Ελληνική

Σύνθετες λέξεις

καλλίκομος:   αυτή που έχει ωραία μαλλιά

καλλίπαις:       αυτός που έχει όμορφα παιδιά

καλλίνικος:      αυτός που έχει ένδοξη νίκη

καλλιστέφανος: αυτός που φοράει ή προσφέρει ωραία στεφάνια

Καλλισθένης:   κύριο όνομα

καλλιπάρηος:   αυτός που έχει ωραία μάγουλα

 

Αρχαία/ Νέα Ελληνική

Απλές λέξεις
τό κάλλος:          η ομορφιά

ἡ καλλονή:         η όμορφη κοπέλα

τό καλλιστεῖον (-εία): βραβείο ομορφιάς/ διαγωνισμός ομορφιάς

Σύνθετες λέξεις

καλοήθης:        (α.ε.) αγαθός, ενάρετος/ (ν.ε.) για νόσο που έχει καλή εξέλιξη, ιάσιμη

καλοκαγαθία: καλοσύνη, ευγένεια, άψογη συμπεριφορά

καλοκαιρία:   ο καλός καιρός

καλλιεπής:     αυτός που γράφει ή μιλάει ωραία

καλλιέπεια:   η καλή γραφή ή ομιλία

καλλωπίζω:  ομορφαίνω/ καμαρώνω

καλλίφωνος: αυτός που έχει ωραία φωνή

καλλιφωνία: η ωραία προφορά/ η ωραία φωνή

καλλιγραφ: γράφω ωραία

Καλλιρρόη: κύριο όνομα ( καλῶς + ρέω) -η δροσερή ως καθαρό νερό
καλλιγραφία: το ωραίο γράψιμο
καλλιτεχνία: η ικανότητα στην τέχνη/ το σύνολο των τεχνών/ η άσκηση των καλών τεχνών

καλλιεργώ: ασχολούμαι με τη γη/ προάγω κάποια φυσική ιδιότητα/ προκαλώ τεχνητή ανάπτυξη μικροβίων

 

Νέα Ελληνική

Απλές λέξεις

καλοσύνη:          αγαθότητα, πραότητα

καλοσυνάτος:   αυτός που είναι γεμάτος καλοσύνη

καλλυντικό:       παρασκεύασμα για την περιποίηση του σώματος

 

Σύνθετες λέξεις

καλοδέχομαι: δέχομαι ευχάριστα

καλοθρεμμένος: αυτός που έχει τραφεί αρκετά (αντιθ. αδύνατος, υποσιτισμένος)

καλολογικός: αυτός που αναφέρεται στην αισθητική του λόγου

αλομαθαίνω  συνηθίζω κάποιον στην εύκολη ζωή

καλοπιάνω: κολακεύω, προσπαθώ να εξιλεώσω

καλοπροαίρετος: αυτός που έχει καλή πρόθεση

καλότυχος: αυτός που έχει καλή τύχη

καλοτάξιδος: αυτός που ταξιδεύει άνετα/ αυτός που ενδείκνυται για ταξίδι

καλορίζικος: αυτός που φέρνει καλή τύχη/ αυτός που έχει καλή τύχη

καλοπέραση: η καλή ζωή

καλλιμάρμαρος: αυτός που έχει ωραία μάρμαρα

 

----- ---- ----- ----- ----- ----- ----- ---- ------