Μάθημα : Α Τάξη - ΓΕΩΠΟΝΙΑ & ΑΕΙΦΟΡΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (ΕΠΙΛΟΓΗΣ)

           Τα όργανα του φυτού είναι: α) η ρίζα, β) ο βλαστός, γ) το φύλλο & δ) το άνθος. Μετά τη γονιμοποίηση, έχουμε το σχηματισμό του σπέρματος και του καρπού. Στις επόμενες ενότητες ακολουθεί η περιγραφή των φυτικών οργάνων & οι βασικές λειτουργίες τους.

(Ρίζα ραδικιού)

         Η ρίζα είναι το υπόγειο μέρος του φυτού (κατά κανόνα, γιατί υπάρχουν και υπόγειοι βλαστοί όπως θα δούμε, στη σχετική ενότητα).

         Ο ρόλος της είναι στηρικτικός, απορροφητικός & σε ορισμένα είδη φυτών και αποθηκευτικός. Η διαφορά της από το βλαστό είναι ότι δεν έχει φύλλα & άνθη.

Διακρίνουμε δύο (02) τύπους ριζικού συστήματος, το θυσανωτό & τον πασσαλώδη.

         Σε εγκάρσια τομή στα δικότυλα φυτά, (αυτά που έχουν δύο εμβρυακά φύλλα- κοτύλες, π.χ. η κολοκυθιά), η ρίζα αποτελείται από την επιδερμίδα, όπου σε κάθε κύτταρό της υπάρχουν τα ριζικά ή απορροφητικά τριχίδια και ακολουθεί, ο φλοιός. Εσωτερικά του φλοιού βρίσκεται η ενδοδερμίδα, που περικλείει τον κεντρικό κύλινδρο.

         Ο κεντρικός κύλινδρος αποτελείται από τους αγωγούς ιστούς (ξύλωμα & φλοίωμα), οι οποίοι μεταφέρουν τους χυμούς (ακατέργαστο & κατεργασμένο) αντίστοιχα.

         Στα μονοκότυλα φυτά, (αυτά που έχουν ένα εμβρυακό φύλλο - κοτύλη, π.χ. η βρώμη), υπάρχει και η εντεριώνη.

Εγκάρσια τομή ρίζας, δικότυλου φυτού, εδώ.

         Περισσότερες πληροφορίες, εδώ.

      Βλαστός, ονομάζεται το μέρος του φυτού που βρίσκεται έξω από το χώμα και είναι προέκταση της ρίζας υπέργειος, εκτός ορισμένων περιπτώσεων φυτών (π.χ. πατάτας, κρεμμυδιού, κ.ά.)***

         Το σημείο, που διαχωρίζεται o βλαστός από τη ρίζα, ονομάζεται "λαιμός".

Πάνω στον βλαστό φύονται τα φύλλα, τα άνθη & οι καρποί του φυτού. Μέσω του βλαστού γίνεται η μεταφορά τόσο "του ακατέργαστου όσο & του κατεργασμένου χυμού" από τη ρίζα προς τα φύλλα & αντίστροφα.

         Τα σημεία όπου εκφύονται τα φύλλα, ονομάζονται γόνατα. Εκεί βρίσκονται οι οφθαλμοί, που διακρίνονται σε φυλλοφόρους & ανθοφόρους. Ο οφθαλμός, που βρίσκεται στην άκρη του βλαστού ονομάζεται επάκριος ενώ, αυτός που βρίσκεται "στα γόνατα των φύλλων", μασχαλιαίος.

         Με κριτήριο εάν τα φυτά έχουν ξυλώδη βλαστό ή όχι, διακρίνονται σε: α) πόες: είναι εκείνα τα φυτά, τα οποία δεν έχουν ξυλώδη βλαστό, π.χ. o βασιλικός, το βαμβάκι, ο κρόκος Κοζάνης κ. ά.

β) θάμνοι: είναι εκείνα τα φυτά, που έχουν ξυλώδη βλαστό, αλλά η διακλάδωση των βλαστών γίνεται στο σημείο "του λαιμού", π.χ. η αρώνια, η πικροδάφνη, το θυμάρι κ. ά. &

γ) δένδρα: είναι εκείνα τα φυτά, των οποίων ο κορμός είναι ξυλώδης και διακλαδίζεται σε κάποιο ύψος από το έδαφος. π.χ. η μηλιά, η αμυγδαλιά, η συκιά κ.ά.

*** αυτοί, ανήκουν στους "μεταμορφωμένους βλαστούς".

          Περισσότερα, εδώ.

(Φύλλα βασιλικού)     

         Το φύλλο είναι το σημαντικότερο όργανο του φυτού. Φύεται στο βλαστό και αποτελείται, στα μεν δικοτυλήδονα φυτά, όπως κηπευτικά (κολοκυθιά, τομάτα, μελιτζάνα κ. ά.) ή εσπεριδοειδή (πορτοκαλιά, μανταρινιά, λεμονιά κ. ά.) από το έλασμα, το μίσχο & τον κολεό, ενώ στα μονοκοτυλήδονα φυτά, όπως σιτηρά (σιτάρι, βρώμη), σκόρδο, κρεμμύδι κ. ά., από το έλασμα και τον κολεό.

       Στα περισσότερα φύλλα διακρίνεται ένα σύστημα διακλαδώσεων, η νεύρωση, η οποία μπορεί να είναι παράλληλη ή δικτυωτή.

Στο φύλλο πραγματοποιούνται τρεις λειτουργίες: α) η φωτοσύνθεση, σχετικό video εδώ, β) η αναπνοή, σχετικό video εδώ & η διαπνοή, σχετικό video εδώ.

       Το φυτό, που έχει φύλλα όλες τις εποχές του έτους, λέγεται αείφυλλο ή αειθαλές, π.χ. η ελιά, ενώ εκείνο του οποίου τα φύλλα πέφτουν το χειμώνα, λέγεται φυλλοβόλο π.χ. η καστανιά. Περισσότερα, εδώ.

(Άνθος λουίζας - "το χόρτο του Θεού")

Τα μέρη του άνθους:

       Σ΄ένα τυπικό άνθος διακρίνονται από έξω προς το κέντρο τα εξής:

1. ο κάλυκας με τα σέπαλα, που είναι πράσινα προστατευτικά φυλλάρια.

2. η στεφάνη, που βρίσκεται εντός του κάλυκα, προστατεύει τα αναπαραγωγικά όργανα και αποτελείται από τα έγχρωμα φυλλάρια τα πέταλα, των οποίων τόσο ο αριθμός, όσο και το σχήμα, το μέγεθος αλλά και το χρώμα διαφέρουν από είδος σε είδος φυτού.

3. Τα αναπαραγωγικά όργανα:

α. το αρσενικό, που ονομάζεται στήμονας και αποτελείται από το νήμα και τον ανθήρα, ο οποίος στην κορυφή του έχει τους γυρεόσακους με τη γύρη.

β. το θηλυκό, που ονομάζεται ύπερος, βρίσκεται στο κέντρο του άνθους και αποτελείται από την ωοθήκη (βρίσκεται στη βάση) το στύλο και το στίγμα στην κορυφή.

        Όταν σ' ένα άνθος υπάρχουν και τα δύο γένη τότε αυτό ονομάζεται τέλειο ή ερμαφρόδιτο. Π. χ. το άνθος της πορτοκαλιάς. Διαφορετικά, ονομάζεται αρσενικό ή θηλυκό, ανάλογα με το από, ποια αναπαραγωγικά όργανα αποτελείται, αντίστοιχα. Π. χ. το άνθος της συκιάς.

       Τα φυτικά είδη, που τα αρσενικά & τα θηλυκά άνθη βρίσκονται στο ίδιο άτομο, ονομάζονται μόνοικα (δηλ. μόνο ένας οίκος - άτομο φυτού), π.χ. Η βελανιδιά. Ενώ, σ' αυτά, που τα αρσενικά & τα θηλυκά άνθη βρίσκονται σε διαφορετικά άτομα, ονομάζονται δίοικα. Π.χ. η συκιά.

Κάποια άνθη, εδώ.

(μέλισσες σε δράση...)        

         Προκειμένου να υλοποιηθεί η εγγενής αναπαραγωγή των φυτών, δηλ. αυτή που γίνεται με την ένωση των δύο φύλων, αρσενικού & θηλυκού,  θα πρέπει οι γυρεόκοκκοι (γύρη), να μεταφερθούν από το αρσενικό μέρος του άνθους (στήμονας), στο θηλυκό (ύπερο). Η μεταφορά ονομάζεται επικονίαση.

        Στη συνέχεια, πραγματοποιείται η γονιμοποίηση, που είναι η ένωση του γυρεόκοκκου με το ωάριο (βρίσκεται στη βάση του ύπερου εντός της ωοθήκης). Σχετικό video, εδώ. <Οι άγνωστες λέξεις - έννοιες, που ακούγονται, σημαίνουν: 1) αγγειόσπερμα: είναι τα φυτά, που περιβάλλουν τους σπόρους τους με αγγεία. 2) μονογαμικά άνθη: είναι αυτά, που έχουν μόνο αρσενικό (στήμονες), ή μόνο θηλυκό (ύπερο), αναπαραγωγικό όργανο. (Τα μονογαμικά άνθη, ονομάζονται και ατελή). 3) αμφιγονικά άνθη: είναι τα τέλεια ή ερμαφρόδιτα, που έχουν και τα δύο αναπαραγωγικά όργανα. 4) το ζυγωτό: είναι το πρώτο κύτταρο, που σχηματίζεται μετά την ένωση του γυρεόκοκκου με το ωάριο.>

Ακολουθεί ο σχηματισμός του σπόρου, ο οποίος αποτελείται από το έμβρυο, το θρεπτικό ιστό & το φλοιό. Ο καρπός θα προκύψει από την ωοθήκη.

        Για τη βλάστηση & το φύτρωμα του σπόρου, θ΄ αναφερθούμε στη Β' Τάξη ΕΠΑΛ και στο Μάθημα Φυτική Παραγωγή, του Τομέα Γεωπονίας Τροφίμων & Περιβάλλοντος.

        (Η αλόη, εύχυμο φαρμακευτικό φυτό)

         Ο πολλαπλασιασμός των καλλιεργούμενων φυτών αποτελεί μία απαραίτητη καλλιεργητική εργασία που αποσκοπεί στην παραγωγή και ανάπτυξη νέων ατόμων τα οποία θα διατηρούν τους επιθυμητούς χαρακτήρες τους.

              Διακρίνουμε τα παρακάτω είδη πολλαπλασιασμού:

         Α) Εγγενής: Αποτελεί τον κατ' εξοχήν φυσικό τρόπο πολλαπλασιασμού των φυτών. Ονομάζεται εγγενής διότι οι σπόροι που χρησιμοποιούνται για την απόκτηση νέων φυτών, προέρχονται από τη γονιμοποίηση και ανάπτυξη του ωαρίου, μέσα στο άνθος, διαδικασία στην οποία παίρνουν μέρος και τα δύο γένη του φυτού.

         Τα περισσότερα λαχανικά πολλαπλασιάζονται εγγενώς με σπέρματα τα οποία όμως προκύπτουν μετά από κατάλληλη μεθοδολογία σε εξειδικευμένους σποροπαραγωγικούς οίκους έτσι ώστε τα νέα φυτά να έχουν όσο το δυνατόν  επιθυμητά χαρακτηριστικά.

          Β) Αγενής: Βασίζεται στην ικανότητα των φυτών να γεννούν από φυτικά τους μέρη νέα άτομα με τις ίδιες ακριβώς ιδιότητες που χαρακτηρίζουν τα μητρικά φυτά από τα οποία προήλθαν.

          Καλείται αγενής πολλαπλασιασμός γιατί οι νέοι οργανισμοί δεν είναι προϊόντα γονιμοποίησης, δηλαδή δεν προέρχονται από την ένωση των δύο γενών. Γίνεται αντιληπτό ότι με τον τρόπο αυτό είναι δυνατή η διάδοση της ποικιλίας και βρίσκει εφαρμογή κατά κύριο λόγο στις δενδρώδεις καλλιέργειες αλλά και σε ορισμένα λαχανοκομικά.

          Παράδειγμα αγενούς πολλαπλασιασμού, εδώ.

          Διακρίνουμε τα εξής είδη αγενούς πολλαπλασιασμού:

1. Με μοσχεύματα. Τα μοσχεύματα είναι μέρη βλαστού, ρίζας ή φύλλου.

Ένα παράδειγμα, εδώ.

2. Με καταβολάδες. Σ' αυτή την περίπτωση ένας βλαστός κάμπτεται προς τα κάτω με τέτοιο τρόπο ώστε το κατώτερο μέρος της καμπύλης να παραχωθεί σε αρκετό βάθος μέσα στο έδαφος, όπου υπάρχει συνεχής υγρασία.

          Η κορυφή του βλαστού αφήνεται ελεύθερη έξω από το έδαφος, στερεωμένη σε ένα πάσσαλο. Θεωρείται σχετικά εύκολος τρόπος πολλαπλασιασμού, ενώ η ριζοβόληση των βλαστών (καταβολάδων) πραγματοποιείται χωρίς υγρασία αφού υπάρχει συνεχής τροφοδότηση με νερό και θρεπτικές ουσίες από το μητρικό φυτό από το οποίο αποκόπτεται μετά τη ριζοβολία.

Ένα παράδειγμα, εδώ.

         Μειονέκτημα της μεθόδου αποτελεί το γεγονός ότι εφαρμόζεται σε ορισμένα μόνο είδη και δεν είναι δυνατή η παραγωγή πολλών νέων φυτών σε μικρό χρονικό διάστημα.

3. Με παραφυάδες. Η παραφυάδα είναι ζωηρός βλαστός που βγαίνει από τη βάση του κορμού μέσα στο έδαφος ή επάνω στις ρίζες και χρησιμοποιείται στον πολλαπλασιασμό ορισμένων ειδών οπωροφόρων.

         Αν αποχωρισθούν οι βλαστοί αυτοί από το μητρικό φυτό και φυτευτούν θα δώσουν νέα άτομα.

Ένα παράδειγμα, εδώ.

4. Η ιστοκαλλιέργεια. Αποτελεί μία σύγχρονη σχετικά μέθοδο πολλαπλασιασμού σύμφωνα με την οποία λαμβάνονται από το μητρικό φυτό κορυφές βλαστών που χαρακτηρίζονται από έντονες κυτταρικές διαιρέσεις (μεριστώματα).

        Αυτές τοποθετούνται σε κατάλληλο θρεπτικό υπόστρωμα μέσα σε κωνικές φιάλες ή δοκιμαστικούς σωλήνες και σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα δίνουν πλήρη φυτά.

Ένα παράδειγμα, εδώ.

5. Ο εμβολιασμός.  Ο συνδυασμός στο ίδιο άτομο φυτού, τόσο μιας συγκεκριμένης ποικιλίας με επιθυμητές οργανοληπτικές ιδιότητες, όσο και ενός ριζικού συστήματος με την κατάλληλη προσαρμοστικότητα στα διάφορα εδαφικά περιβάλλοντα είναι φαινόμενο σπάνιο, αν όχι αδύνατο.

         Η επίτευξη ενός τέτοιου συνδυασμού όμως μπορεί να γίνει τεχνητά με τη χρησιμοποίηση δύο διαφορετικών ατόμων από τα οποία το ένα θα χαρακτηρίζεται από παραγωγή με τις ιδιότητες της επιθυμητής ποικιλίας και το άλλο από ριζικό σύστημα με την επιθυμητή προσαρμοστικότητα.

         Ο συνδυασμός αυτός μπορεί να πραγματοποιηθεί με την τεχνική του εμβολιασμού. Το υπέργειο μέρος που αποδίδει την ποικιλία καλείται εμβόλιο και το υπόγειο με την προαναφερθείσα επιθυμητή προσαρμοστικότητα καλείται υποκείμενο.

Ένα παράδειγμα, εδώ.

Περισσότερα, εδώ.

         Μια επιτυχής καλλιέργεια αποτελεί συνάρτηση μιας σειράς εργασιών και φροντίδων που αποσκοπούν στην εξασφάλιση γρήγορης, όσο και υγιεινής ανάπτυξης των φυτών.

         Κάτω από αυτές τις προϋποθέσεις είναι σίγουρο ότι θα επιτευχθεί ο κύριος στόχος που είναι η μεγιστοποίηση της απόδοσης συνοδευόμενης από άριστη ποιότητα.

        Στις υποενότητες που ακολουθούν θα αναφερθούμε στις κυριότερες καλλιεργητικές τεχνικές ανάπτυξης των φυτών.

(Λίπανση καλλιέργειας σιτηρών)        

         Η προσθήκη λιπασμάτων στο έδαφος έχει εξαιρετική σημασία για την καλή ανάπτυξη και παραγωγή, γιατί τα θρεπτικά στοιχεία που περιέχονται στο έδαφος δεν είναι συνήθως αρκετά ή δεν είναι πάντα σε αφομοιώσιμη μορφή. Ακόμη και σ' ένα πλούσιο έδαφος πρέπει να αντικατασταθούν τα στοιχεία που απορροφώνται από το φυτό ή εκείνα που χάνονται με τα νερά της βροχής για να μην εξαντληθούν.

         Η ανισορροπία της παρουσίας ή της έλλειψης θρεπτικών στοιχείων δημιουργεί τις τροφοπενίες. Ο παραγωγός με τη λίπανση φροντίζει να διατηρεί το κάθε θρεπτικό στοιχείο σε ένα επίπεδο, άριστο για το φυτό, ώστε να είναι σε επάρκεια, χωρίς όμως και να προκαλεί τοξικότητα, όπως συμβαίνει αν το στοιχείο προστεθεί σε υπερβολική ποσότητα.

         Ο προσδιορισμός των λιπαντικών αναγκών των φυτών μπορεί να γίνει με τους ακόλουθους τρόπους:

α) Μακροσκοπικά: Η έλλειψη θρεπτικών στοιχείων στο έδαφος οδηγεί στην εμφάνιση χαρακτηριστικών συμπτωμάτων στη φυλλική επιφάνεια. Τα συμπτώματα αυτά στις περισσότερες περιπτώσεις δεν μπορούν να θεωρηθούν ασφαλή αφού ένα πλήθος ασθενειών μπορεί να τα προκαλέσουν, ενώ παράλληλα είναι αδύνατον να καθορίσουμε τα στοιχεία που λείπουν.

β) Με ανάλυση του εδάφους: Με αυτήν επιδιώκεται ο προσδιορισμός των θρεπτικών στοιχείων του εδάφους που βρίσκονται σε επάρκεια, σε περιορισμένη ποσότητα, αλλά και εκείνων που λείπουν τελείως.

γ) Με χημική ανάλυση των φύλλων (φυλλοδιαγνωστική):

Με τη μέθοδο αυτή προσδιορίζεται η περιεκτικότητα των φύλλων σε θρεπτικά στοιχεία και τα αποτελέσματα τα συγκρίνονται με τις άριστες τιμές καθενός στοιχείου, σε καλλιέργειες που έχουν καλές αποδόσεις.

        (Άρδευση κηπευτικών με εκτοξευτήρες νερού - τεχνητή βροχή)

         Η άρδευση θεωρείται μία από τις πιο σημαντικές καλλιεργητικές εργασίες γιατί εξασφαλίζει στο φυτό το τόσο αναγκαίο για την ζωή τους νερό. Η έλλειψη της εδαφικής υγρασίας έχει άμεσες όσο και δυσμενείς επιπτώσεις.

         Τα κυριότερα συστήματα άρδευσης, είναι:

α. άρδευση με σταγόνες: είναι εξαιρετικά οικονομική μέθοδος, ιδιαίτερα σε ξηροθερμικές περιοχές, και βασίζεται στην παροχή νερού μέσω πλαστικών σωληνώσεων με τη μορφή σταγόνων. Βλέπε, εδώ.

β. Άρδευση με τεχνητή βροχή: βασίζεται στην εκτόξευση μέσω ακροφυσίων (εκτοξευτήρων) νερού. Χρειάζεται μόνιμες εγκαταστάσεις σωληνώσεων και θεωρείται επίσης οικονομική μέθοδος. Παράλληλα μπορεί να εφαρμοσθεί και στα πιο ανώμαλα εδάφη, ενώ με τη μέθοδο αυτή αποφεύγεται επίσης και η διάβρωση του εδάφους. Απαραίτητη προϋπόθεση η παροχή του νερού να έχει σημαντική πίεση.

γ. Άρδευση με αυλάκια.

δ. Άρδευση με κατάκλυση.

Περισσότερα, εδώ.

1. Κατεργασία του εδάφους.

         Διακρίνεται σε:

α. Προετοιμασία του εδάφους για σπορά ή φύτευση.

         Πραγματοποιείται με σύγχρονα μηχανήματα και αποσκοπεί στη βελτίωση των φυσικών συνθηκών του εδάφους, στην εξοικονόμηση υγρασίας αλλά και στην καταστροφή των ζιζανίων, έτσι ώστε να δημιουργηθούν οι πλέον κατάλληλες προϋποθέσεις για καλό φύτρωμα του σπόρου ή για καλή όσο και γρήγορη ανάπτυξη των φυτών και των δέντρων.

         Ένα παράδειγμα, εδώ.

β. Καλλιέργεια του εδάφους μετά το φύτρωμα.

         Πραγματοποιείται με σύγχρονα μηχανήματα και αποσκοπεί στην καταστροφή των ζιζανίων, στη διατήρηση της υγρασίας του εδάφους σε κανονικά επίπεδα, στον αερισμό και το ψιλοχωμάτισμα και στη διαμόρφωση κατάλληλου εδάφους για συγκομιδή.

2. Το κλάδεμα

         Θεωρείται μία από τις πιο σημαντικές καλλιεργητικές φροντίδες και έχει σκοπό να δώσει στο δέντρο το κατάλληλο σχήμα που θα διευκολύνει τις υπόλοιπες εργασίες, ενώ παράλληλα θα ευνοήσει τη βλάστηση και την καρποφορία.  

         Περισσότερα, εδώ.

3. Η συγκομιδή: είναι η απόσπαση των καρπών από το φυτό και η συλλογή τους. Η εργασία αυτή, αν δεν γίνει σωστά, δημιουργεί τραύματα στο φλοιό που αφενός υποβαθμίζουν την ποιότητα και αφετέρου αποτελούν πύλες εισόδου για ποικιλία παθογόνων μικροοργανισμών συμβάλλοντας έτσι στην ολοκληρωτική αλλοίωση των καρπών.

         Η εκμηχάνιση της γεωργίας αναπόφευκτα εισέβαλε με μεγάλη επιτυχία και στον τομέα της συγκομιδής των γεωργικών προϊόντων μειώνοντας σημαντικά το κόστος παραγωγής τους.

         Ένα παράδειγμα, εδώ.

(Ιολογική ασθένεια σε όργανα δαμασκηνιάς)           

1. Μη παρασιτικές ασθένειες. Είναι ασθένειες μη μεταδοτικές που οφείλονται απλά και μόνο σε φυσιολογικά αίτια όπως: Α. Δυσμενείς κλιματολογικές συνθήκες: που οφείλονται σε: α) ακραίες θερμοκρασίες, β) δυσμενή φωτισμό και γ) δυσμενείς καιρικές συνθήκες (βροχή, χιόνι, χαλάζι, άνεμο).

Β. Δυσμενείς εδαφικές συνθήκες: που οφείλονται σε: α) έλλειψη θρεπτικών στοιχείων, (τροφοπενία) β) περίσσεια αφομοιώσιμων από το φυτό θρεπτικών στοιχείων, γ) περίσσεια αλάτων στο εδαφικό διάλυμα, δ) έλλειψη ή περίσσεια νερού, ε) ακραίες τιμές στην αντίδραση του εδάφους (pH) και στ) ακατάλληλη δομή εδάφους.

              2. Παρασιτικές ασθένειες.

Είναι ασθένειες που οφείλονται σε ιούς, βακτήρια, μύκητες καθώς και σε ζωικά παράσιτα.

Τα ζωικά παράσιτα μπορεί να είναι έντομα ή νηματώδεις σκώληκες.

Περισσότερα, εδώ κι εδώ.

                Η συνεχής προσπάθεια για βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του ανθρώπου οδήγησε στην παραγωγή φυτικών προϊόντων χωρίς χημικά υπολείμματα.

         Αιτία, η αλόγιστη χρήση και απορρέουσα αυξημένη τοξικότητα των χημικών μέσων που χρησιμοποιούνται στην εντατικοποιημένη γεωργία (φάρμακα, λιπάσματα, ορμόνες), τοξικότητα που μεταφράζεται σε μόλυνση του περιβάλλοντος, περιορισμό ή και εξαφάνιση ζωικών ή φυτικών ειδών, κυρίως όμως στην εμφάνιση σημαντικών προβλημάτων υγείας, τόσο σε τοπικούς αγροτικούς πληθυσμούς εξαιτίας της άμεσης έκθεσής τους σ' αυτά, όσο και σε αστικούς πληθυσμούς εξαιτίας των υπολειμμάτων.

         Η προσπάθεια αφορά καλλιέργεια χωρίς τη χρήση χημικών λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων, φυτοορμονών και οποιονδήποτε χημικών ουσιών που εφαρμόζονται στη συμβατική γεωργία.

         Αντίθετα επιδιώκεται η συνεργασία με τη φύση και τους μικροοργανισμούς του εδάφους για παραγωγή προϊόντων με μεγάλη θρεπτική αξία, περισσότερο υγιεινών. Η βιολογική γεωργία είναι η φιλική προς το περιβάλλον μορφή γεωργικής παραγωγής με χρήση μεθόδων που αποδεδειγμένα προστατεύουν το οικοσύστημα και την ανθρώπινη υγεία.

         Προς το παρόν η βιολογική γεωργία βρίσκεται σε αρχικό στάδιο εφαρμογής, είναι όμως μια υποσχόμενη διαδικασία και λειτουργία παραγωγής, για την οποία το ενδιαφέρον της επιστήμης αλλά και των παραγωγών συνεχώς αυξάνεται.

         Σήμερα η βιολογική γεωργία περιορίζεται σε μικρές στρεμματικές εκτάσεις. Η άσκηση βιολογικής γεωργίας απαιτεί γνώση και προσπάθεια για την εφαρμογή της. Γι' αυτό άλλωστε και τα προϊόντα βιολογικής προέλευσης χαρακτηρίζονται από αυξημένη τιμή σε σχέση με εκείνα που παράγονται με το συμβατικό τρόπο.

         Η συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση τέτοιων προϊόντων είναι σίγουρο ότι θα εντείνει τις προσπάθειες των ερευνητών για αποτελεσματικότερα βιολογικά μέσα, παράλληλα όμως θα στρέψει ολοένα και περισσότερους παραγωγούς σ' αυτή τη μορφή καλλιέργειας προκειμένου να εξισορροπηθεί η μελλοντική αυξημένη ζήτηση.

         Παράδειγμα βιολογικής προστασίας των φυτών, εδώ.

Εχθροί των φυτών στις βιολογικές καλλιέργειες, εδώ κι εδώ.

(Η βρώμη, χειμωνιάτικο σιτηρό)         

         Στην κατηγορία αυτή ανήκουν ετήσια, κυρίως, φυτά των οποίων η καλλιέργεια πραγματοποιείται κατά κανόνα σε μεγάλες εκτάσεις με τη βοήθεια σύγχρονων μηχανικών μέσων.

         Εδώ περιλαμβάνονται οι εξής ομάδες:

Α). Τα σιτηρά, που διακρίνονται σε:

1. Χειμωνιάτικα σιτηρά (το σιτάρι, το κριθάρι, η βρώμη, η βρίζα).

2. Ανοιξιάτικα σιτηρά (το καλαμπόκι, το ρύζι, το σόργο, το κεχρί).

Β) Τα Βιομηχανικά φυτά (το βαμβάκι, ο καπνός, τα ζαχαρότευτλα, η πατάτα, η βιομηχανική τομάτα).

Γ) Τα ψυχανθή, που διακρίνονται σε:

1. Χειμωνιάτικα ψυχανθή (ο βίκος, το μπιζέλι, η ρόβη, τα κουκιά, η φακή).

2. Ανοιξιάτικα ψυχανθή (η φασολιά, η σόγια, η αραχίδα, το ρεβύθι).