1: Νέα Αθηναϊκή Σχολή (1880 -1922)
Με τον όρο Νέα Αθηναϊκή Σχολή αναφερόμαστε στο
σύνολο των ποιητών που εμφανίστηκαν στη
νεοελληνική λογοτεχνία μετά το 1880, με
προεξάρχουσα μορφή τον Κωστή Παλαμά

 

Οι ποιητές αυτής της "σχολής" : 
Καθιερώνουν τη δημοτική γλώσσα στην ποίηση
Εγκαταλείπουν τον ρητορικό στόμφο και στρέφονται σε απλά, καθημερινά θεματα
Εκφράζουν με θέρμη τα συναισθήματά τους.
Αντλούν θέματα από τη Λαογραφία, που αναπτύσσεται αυτή την περίοδο
Στο τέλος του 19ου αι. επηρεάζονται από το κίνημα του συμβολισμού ( Καβάφης) 


 Χαρακτηριστικά της ποιητικής τέχνης του Κ.Π. Καβάφη
* Η πεζολογία (= η τάση ορισμένων ποιητών να γράφουν χωρίς αυστηρή τήρηση
μετρικών κανόνων ή ρυθμού σε λόγο που μοιάζει με πεζό),
* Η παραστατικότητα (= χρησιμοποίηση παραστατικών εικόνων)
*Η γλωσσική ευστοχία
*Η λεπτή ειρωνεία
*Η υποβολή (τεχνική με την οποία ο συγγραφέας προσπαθεί να εισαγάγει στην
ατμόσφαιρα που περιγράφεται στο έργο του τον αναγνώστη και να τον επηρεάσει
έτσι, ώστε να του δημιουργήσει την κατάλληλη (την περιγραφόμενη στο έργο
συναισθηματική κατάσταση)
*Η αίσθηση του τραγικού
*Ο διδακτικός τόνος των φιλοσοφικών που χαρακτηρίζονται και ποιήματα
βιοθεωρίας (= η φιλοσοφία, ο τρόπος με τον οποίο κάποιος αντιμετωπίζει τη ζωή)
*Ο ηδονισμός και ο αισθητισμός των ερωτικών... (ηδονισμός = εξιδανίκευση των
ερωτικών, κυρίως, απολαύσεων / αισθητισμός = η καλλιτεχνική τάση προς την
ωραιοποίηση του φαντασιακού κόσμου)

Η γλώσσα και η στιχουργική μορφή των ποιημάτων του Καβάφη ήταν ιδιόρρυθμες
και πρωτοποριακές για την εποχή τους. Τα βασικά χαρακτηριστικά τους είναι:
•Ιδιότυπη γλώσσα, μείγμα καθαρεύουσας και
δημοτικής, με ιδιωματικά στοιχεία της
Κωνσταντινούπολης και της Αλεξάνδρειας.
•Εξαιρετικά λιτός λόγος, με ελάχιστα επίθετα (όσα
υπάρχουν έχουν πάντα ιδιαίτερη σημασία, δεν είναι
ποτέ συμβατικά, κοσμητικά επίθετα)
•Ουδέτερη γλώσσα, σχεδόν πεζολογική, μακριά από τις
ποιητικές συμβάσεις της εποχής. Η γλώσσα δεν
αποκαλύπτει τα συναισθήματα
•Εξαιρετικά σύντομα ποιήματα
•Ιαμβικός ρυθμός αλλά τόσο επεξεργασμένος που συχνά
είναι δύσκολο να διακριθεί
•Σχεδόν ολοκληρωτική απουσία ομοιοκαταληξίας
•Ιδιαίτερη σημασία στα σημεία στίξης: παίζουν ρόλο για
το νόημα (π.χ. ειρωνεία) ή λειτουργούν ως οδηγίες
απαγγελίας (π.χ. χαμήλωμα του τόνου της φωνής στις
παρενθέσεις).


Κωνσταντίνος Π. Καβάφης
(29 Απριλίου 1863 - 29 Απριλίου 1933)
Ενα σύντομο αυτοβιογραφικό σημείωμα του
ποιητή:
«Είμαι Κωνσταντινουπολίτης την καταγωγήν,
αλλά εγεννήθηκα στην Αλεξάνδρεια - σ' ένα
σπίτι της οδού Σερίφ· μικρός πολύ έφυγα, και
αρκετό μέρος της παιδικής μου ηλικίας το
πέρασα στην Αγγλία. Κατόπιν επισκέφθην
την χώραν αυτήν μεγάλος, αλλά για μικρόν
χρονικόν διάστημα. Διέμεινα και στη Γαλλία.
Στην εφηβικήν μου ηλικίαν κατοίκησα υπέρ
τα δύο έτη στην Κωνσταντινούπολη. Στην
Ελλάδα είναι πολλά χρόνια που δεν επήγα. Η
τελευταία μου εργασία ήταν υπαλλήλου εις
ένα κυβερνητικόν γραφείον εξαρτώμενον
από το υπουργείον των Δημοσίων Έργων της
Αιγύπτου. Ξέρω Αγγλικά, Γαλλικά και ολίγα
Ιταλικά».

"Οσο μπορείς" : 
*Γράφτηκε στα 1913, όταν η
Ελλάδα βρίσκεται στη δίνη
των Βαλκανικών Πολέμων.


*Είναι διδακτικό, παραινετικό
ποίημα
*Ο αφηγητής απευθύνεται σε
β΄ πρόσωπο υποδεικνύοντάς
του μια αξιοπρεπή, ηθική
στάση ζωής
*Είναι αποτέλεσμα
προσωπικής εμπειρίας


Μέρη του ποιήματος:
1. Α΄ στροφή: Συμβουλές του
αφηγητή για περιφρούρηση
της αξιοπρέπειας του
ανθρώπου.
2. Β΄ στροφή: Τρόποι
εξευτελισμού της ζωής μας
και η κατάληξη του
ανθρώπου.
Παρατήρηση: Όλες οι
παραινέσεις διατυπώνονται
εδώ με αρνητισμό: Κι αν δεν
μπορείς… μην την
εξευτελίζεις.


* Οι τρεις ενεργητικές μετοχές
(«πηαίνοντας», «γυρίζοντας»,
«εκθέτοντας»):
α) Αναδεικνύουν το θέμα της
προσωπικής ευθύνης του ανθρώπου
στο πώς θα πορευτεί τη ζωή του.
β)Υποδεικνύουν τον τρόπο με τον
οποίο η ζωή του καταντά «ξένη και
φορτική»


Συμβουλή του αφηγητή: « Προσπάθησε να κάμεις τη ζωή
σου όπως τη θέλεις», «όσο μπορείς»

η παραίνεση: «μην την εξευτελίζεις»
Τρόποι εξευτελισμού: «μες στην πολλή συνάφεια του
κόσμου», «μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες»

η παραίνεση: «μην την εξευτελίζεις… πηαίνοντας,
γυρίζοντας, εκθέτοντας»
Τρόποι εξευτελισμού: «στων σχέσεων και των
συναναστροφών την καθημερινή ανοησία»
Κατάληξη: Η ζωή θα γίνει «μια ξένη φορτικη


Οπτική του αφηγητή:
1. Κώδικας συμπεριφοράς στην ατομική και κοινωνική ζωή:
Διασφάλιση της προσωπικής ελευθερίας/προάσπιση της
αξιοπρέπειας «όσο μπορείς»/ αποφυγή εκδηλώσεων
εντυπωσιασμού.
2. Πράξεις που εξευτελίζουν τη ζωή μας: συμβατικές κοινωνικές
σχέσεις και ανούσιες συναναστροφές/υποταγή στον συρμό/ έκθεση
της προσωπικής ζωής.
3. Τι εννοεί λέγοντας «ξένη και φορτική ζωή»: αλλοτριωμένη/
ετερόφωτη/ ανιαρή/επιφανειακή ζωή απομακρυσμένη από την
πνευματική αναζήτηση και την ψυχική ευφορία/ζωή που
«αγωνίζεται» για το «φαίνεσθαι» και όχι για το «είναι».


Γλώσσα: Δημοτική με εκφραστική δύναμη και με
τύπους από το γλωσσικό περιβάλλον της
Αλεξάνδρειας.


Ύφος: Πεζολογικό, άμεσο και λιτό με στοιχεία
καθημερινής ομιλίας.


Τόνος: Διδακτικός με διάθεση έμμεσης
εξομολόγησης και χωρίς λυρικά στοιχεία.


Σχήματα λόγου: Προσωποποίηση της ζωής του
ανθρώπου («μην την εξευτελίζεις… εκθέτοντάς
την»/ Παρομοίωση («σαν μια ξένη
φορτική»/Παρονομασία («στην πολλή… στες
πολλές»/Προσδιοριστικά επίθετα («πολλή»,
«καθημερινήν». «ξένη φορτική».