Παρουσίαση/Προβολή

Εξεταστέα Ύλη

Για τη διδασκαλία του μαθήματος της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας στη Β’ τάξη του Ημερήσιου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου (Ομάδα Προσανατολισμού) θα χρησιμοποιηθούν:

• Ρητορικά Κείμενα Β’ Λυκείου των Κ. Δάλκου, Χ. Δάλκου, Γ. Μανουσόπουλου κ.ά.

Ως βιβλία αναφοράς αξιοποιούνται:

• Συντακτικό της Αρχαίας Ελληνικής (Α’ , Β’, Γ’ Λυκείου) του Α.Β. Μουμτζάκη,
• Γραμματική της Αρχαίας Ελληνικής (Γυμνασίου Λυκείου) του Μ. Οικονόμου.

Ως εξεταστέα ύλη ορίζεται:

Ι. Από το βιβλίο Ρητορικά Κείμενα Β’ Λυκείου των Κ. Δάλκου, Χ. Δάλκου, Γ. Μανουσόπουλου κ.ά.:

α) Εισαγωγή: 1. Η ρητορική στην Αρχαία Ελλάδα: Α’. Η φυσική ρητορεία Β’. Η γέννηση της συστηματικής ρητορείας Γ’. Ρητορεία και σοφιστική Ε’. Τα είδη του αττικού ρητορικού λόγου ΣΤ’. Τα μέρη του ρητορικού λόγου. 2. Ο Βίος του Λυσία Tο έργο του Λυσία Η αξία του έργου. 3. Λυσίου Υπέρ Μαντιθέου. Εισαγωγή.

β) Κείμενο: Λυσίου Υπέρ Μαντιθέου. Ολόκληρος ο λόγος, πλην των παραγράφων 14-17.

ΙΙ. Αδίδακτο κείμενο

1. ΚΕΙΜΕΝΟ

Αδίδακτο πεζό κείμενο αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων της αττικής διαλέκτου.

2. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ

Τα γραμματικά και συντακτικά φαινόμενα που περιλαμβάνονται στην εξεταστέα ύλη του μαθήματος της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας της Α’ τάξης Ημερήσιου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου.

α) Γραμματικά φαινόμενα

• Φωνηεντόληκτα ουσιαστικά Γ’ κλίσης (μονόθεμα)
• Φωνηεντόληκτα ουσιαστικά Γ’ κλίσης (διπλόθεμα)
• Υγρόληκτα ουσιαστικά Γ’ κλίσης (διπλόθεμα)
• Ανώμαλα ουσιαστικά
• Επίθετα Γ’ κλίσης (φωνηεντόληκτα, αφωνόληκτα και ενρινόληκτα). Κλίση μετοχών
• Ανώμαλα παραθετικά επιθέτων και επιρρημάτων
• Αντωνυμίες κτητικές
• Κλίση συνηρημένων ρημάτων σε -άω, -έω και -όω. Σχηματισμός των άλλων χρόνων
• Αόριστος Β’
• Παθητικός Μέλλοντας Α και Παθητικός Αόριστος Α’
• Ρήματα υγρόληκτα και ενρινόληκτα. Σχηματισμός Μέλλοντα και Αορίστου
• Σχηματισμός Μέλλοντα των σε -ίζω ρημάτων
• Σχηματισμός συντελικών χρόνων αφωνόληκτων ρημάτων.

β) Συντακτικά φαινόμενα

• Κατηγορούμενο. Γενική κατηγορηματική. Επιρρηματικό και προληπτικό κατηγορούμενο
• Αντικείμενο άμεσο και έμμεσο. Σύστοιχο αντικείμενο. Κατηγορούμενο του αντικειμένου
• Απαρέμφατο έναρθρο και άναρθρο. Απρόσωπη σύνταξη
• Μετοχές: κατηγορηματική και επιρρηματική. Συνημμένη και απόλυτη
• Β’ όρος σύγκρισης
• Ομοιόπτωτοι Ετερόπτωτοι ονοματικοί προσδιορισμοί
• Επιρρηματικοί προσδιορισμοί (εμπρόθετοι, πλάγιες πτώσεις)
• Παρατακτική Υποτακτική σύνδεση
• Δευτερεύουσες ονοματικές προτάσεις (είδος, εκφορά, λειτουργία)
• Δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις (είδος)
• Υποθετικοί λόγοι (εντοπισμός υπόθεσης απόδοσης).

Τρόπος εξέτασης

Για την εξέταση στο μάθημα Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία της Ομάδας Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών της Β’ τάξης Ημερήσιου και Εσπερινού Γενικού Λυκείου ισχύουν τα εξής:

1. Δίνονται στους/στις μαθητές/-ήτριες σε φωτοαντίγραφο απόσπασμα κειμένου, διδαγμένου από το πρωτότυπο, δώδεκα έως είκοσι (12-20) στίχων, με νοηματική συνοχή, και παράλληλο κείμενο στη Νέα Ελληνική από την αρχαία ή νεότερη ελληνική γραμματεία.

Οι μαθητές/-ήτριες καλούνται:

i) Να απαντήσουν σε μία (1) ερώτηση κατανόησης με την οποία ζητείται να αποκωδικοποιήσουν σημεία του κειμένου από το πρωτότυπο και να αντλήσουν βασικές πληροφορίες που εντοπίζονται στο κείμενο. Η ερώτηση μπορεί να διαιρείται σε δύο υποερωτήματα με τη μορφή ερωτήσεων ανοικτού ή κλειστού τύπου (σωστό ή λάθος, πολλαπλών επιλογών, αντιστοίχισης, συμπλήρωσης κενών κ.λπ.).

ii) Να απαντήσουν σε δύο (2) ερωτήσεις ερμηνευτικές (2Χ10):

- Η πρώτη αναφέρεται σε ιδέες/αξίες/προβλήματα, σε στάσεις/ήθος/χαρακτήρα των προσώπων, στο ιστορικό/ κοινωνικό/πολιτιστικό πλαίσιο της εποχής του έργου, στη δομή/σύνθεση του κειμένου, σε υφολογικά/αισθητικά θέματα, με βάση το διδαγμένο από το πρωτότυπο κείμενο.

- Η δεύτερη αναφέρεται στο παράλληλο κείμενο σε συσχετισμό με το παραπάνω εξεταζόμενο πρωτότυπο απόσπασμα.

iii) Να απαντήσουν σε μία (1) ερώτηση ανοικτού ή κλειστού τύπου που αναφέρεται στο γραμματειακό είδος στο οποίο ανήκει το κείμενο, στον συγγραφέα ή στο έργο του.
iv) Να απαντήσουν σε μία (1) ερώτηση λεξιλογική-σημασιολογική (σύνδεση λέξεων αρχαίας και νέας, διατήρηση ή αλλαγή της σημασίας τους, οικογένειες ομόρριζων λέξεων, απλών ή σύνθετων, συνώνυμα, αντώνυμα).

2. Δίνεται, επίσης, αδίδακτο πεζό κείμενο αττικής διαλέκτου δώδεκα έως είκοσι (12-20) στίχων στερεότυπης έκδοσης με νοηματική συνοχή. Στο αδίδακτο κείμενο προτάσσεται σύντομο σχετικό εισαγωγικό σημείωμα, μέσω του οποίου δίνονται εξωκειμενικές πληροφορίες, απαραίτητες για την κατανόηση του κειμένου.

Οι μαθητές/-ήτριες καλούνται:

i) Να μεταφράσουν από αυτό στη Νέα Ελληνική οκτώ έως δέκα (8-10) στίχους.
ii) Να απαντήσουν σε μία (1) ερώτηση κατανόησης που αναφέρεται στον νοηματικό άξονα του κειμένου.
iii) Να απαντήσουν σε μία (1) ερώτηση γραμματικής, η οποία μπορεί να αναλύεται σε δύο υποερωτήματα.
iv) Να απαντήσουν σε μία (1) ερώτηση συντακτικού (π.χ. αναγνώριση λέξεων/φράσεων/προτάσεων/άλλων δομικών στοιχείων του κειμένου, μετασχηματισμός μέρους του κειμένου ως προς τη δομολειτουργική του διάσταση), η οποία μπορεί να αναλύεται σε δύο υποε- ρωτήματα.

3. Κάθε ζητούμενη ερώτηση-δραστηριότητα που τίθεται για το διδαγμένο ή το παράλληλο ή το αδίδακτο κείμενο βαθμολογείται με δέκα (10) μονάδες της εκατοντάβαθμης κλίμακας. Η μετάφραση του αδίδακτου κειμένου βαθμολογείται με είκοσι (20) μονάδες. Για την εξέταση των παρα- πάνω θεμάτων, τόσο στο διδαγμένο όσο και στο αδίδακτο κείμενο, κρίνεται σκόπιμο να αξιοποιείται ποικιλία τύπων ασκήσεων/ερωτήσεων.

Τα τρία κείμενα (διδαγμένο, παράλληλο, αδίδακτο) και οι ζητούμενες ερωτήσεις- δραστηριότητες 1i και 1iv, καθώς και οι 2i και 2iv που τα ακολουθούν, λαμβάνονται με κλήρωση από την Τράπεζα Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας, ενώ οι υπόλοιπες ερωτήσεις-δραστηριότητες ορίζονται από τους/τις διδάσκοντες/-ουσες το μάθημα.