Μάθημα : Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ- ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ (Α2)

- Άρθρα με εικόνες, για τα ζιγκουράτ:

https://www.kozanara.gr/2022/07/blog-post_544.html

https://www.mixanitouxronou.gr/tag/zigkourat/ 

-Η Γραφή

-Η εύφορη ημισέληνος (=είναι μία ολόκληρη περιοχή, Συρία, Λίβανος, Ιράκ κτλ)

περιοχή από την Μεσοποταμία ως την Αίγυπτο, που μοιάζει με ημισέληνο και στην οποία ξεκίνησε η καλλιέργεια της γης / γεωργία: 

Τυπική πόλη πολιτισμού της Μεσοποταμίας

Τρισδιάστατη 'βόλτα":

https://www.youtube.com/watch?v=I1Hbht4iNQg&t=18s

https://www.youtube.com/watch?v=Ks1UW0y0L9A

https://www.youtube.com/watch?v=jgNYwi4X18k

Αίγυπτος

https://www.youtube.com/watch?v=3rS2osdeAJs

https://www.youtube.com/watch?v=1pWd8ydPID8

Αναπτύσσονται οι πρώτοι μεγάλοι πολιτισμοί, των Σουμερίων, των Βαβυλωνίων, των Αιγυπτίων, των Εβραίων, των Φοινίκων, των Χετταίων.

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/istoria/ask.Istorias/minoikos2.ht

Το σχεδιάγραμμα της ενότητας  Ο Μινωικός πολιτισμός:

1. Ποιος είναι πολιτισμός που άνθισε στην Κρήτη την εποχή του Χαλκού,

σε ποιον οφείλει το όνομά του;

• ο μινωικός πολιτισμός

• πήρε το όνομά του από το βασιλιά της Κνωσού Μίνωα.

2. Σε ποιες περιόδους μπορούμε να χωρίσουμε τον μινωικό πολιτισμό

και ποιες παρατηρήσεις μπορούμε να κάνουμε για κάθε μια;

Αρχική οργάνωση (3000-2000 π.Χ.)

• Αύξηση πληθυσμού, βελτίωση γεωργίας, ίδρυση μικρών οικισμών

• Επαφές με περιοχές Αιγαίου και Ανατολικής Μεσογείου, ίδρυση αποικιών στο Αιγαίο

• Εξαγωγές: λάδι, κρασί, ξυλεία, αγγεία, υφάσματα, δέρματα

• Εισαγωγές πρώτων υλών.

Ανάπτυξη (περίοδος πρώτων ανακτόρων 2000-1700 π.Χ.)

• Κνωσός (ανασκαφές Άρθουρ Έβανς), Φαιστός, Μάλια, Ζάκρος

• Καταστροφή από σεισμό γύρω στο 1700 π.Χ.

Κορύφωση (περίοδος νέων ανακτόρων 1700-1450 π. Χ. )

• Κυριαρχία στο Αιγαίο

• Σχέσεις με ηπειρωτική Ελλάδα

• Επιρροή στον μυκηναϊκό πολιτισμό

3. Ποια είναι τα κοινά χαρακτηριστικά των μινωικών ανακτόρων;

• Έχουν προσανατολισμό Βορρά - Νότου.

• Διαθέτουν μεγάλη ορθογώνια αυλή - πτέρυγες.

• Είναι πολυώροφα και πολύπλοκα.

• Ύδρευση - αποχέτευση, τοιχογραφίες

• Δεν υπάρχουν οχυρώσεις.

4. Πώς αξιοποιούνταν τα ανάκτορα;

• Κατοικία του άρχοντα

• Αποθήκες προϊόντων κι εμπορευμάτων

• Κέντρα κατασκευής πολύτιμων αντικειμένων - καλλιτεχνημάτων

• Θρησκευτικά κέντρα

5. Ποιες είναι οι μινωικές γραφές;

• Αρχικά ένα ιερογλυφικό σύστημα (δίσκος Φαιστού)

• Αργότερα Γραμμική Α, συλλαβική γραφή (δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί)

6. Πώς καταδεικνύεται η οικονομική άνθιση της Κρήτης;

• Οι Μινωίτες κυριαρχούν στο Αιγαίο.

• Έντονη εμπορική δραστηριότητα.

• Προϊόντα καλλιτεχνικής παραγωγής π.χ. κοσμήματα

7. Πότε και ποιο γεγονός επέφερε την παρακμή(=φθορά) του μινωικού πολιτισμού,

ποιες οι συνέπειές της παρακμής αυτής;

• Γύρω στο 1450 π.Χ. καταστροφή των ανακτόρων, ίσως από σεισμό.

• Εισβολή των Μυκηναίων

• Η Κρήτη γίνεται μυκηναϊκή

-Παρουσίαση της ενότητας του βιβλίου.

- Βίντεο (σημειώνουμε τις άγνωστες λέξεις):  

Μια δεύτερη πολυμεσική εμπειρία, πιο προσκολλημένη (πιο κοντά) στο κείμενο του βιβλίου: https://www.youtube.com/watch?v=FLoqIy_N6rw

-Αναπαράσταση του Ανακτόρου της Κνωσσού 

-Τρισδιάστατη αναπαράσταση, ανάκτορο Κνωσσού:

https://www.youtube.com/watch?v=csw3tlLhOVI

Από το σήμερα στο χθες (από τα χαλάσματα στα ακμάζοντα ανάκτορα):

Τι είναι οι 'πηγές' στα βιβλία της Ιστορίας; 

Δείτε ένα παράδειγμα πραγμάτευσης πηγής: 

Η ΑΝΑΜΝΗΣΗ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ (ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ) ΤΩΝ ΚΡΗΤΩΝ σελ. 23

Ο Μίνωας είναι το αρχαιότερο από την παράδοση πρόσωπο που απέκτησε στόλο και κατόρθωσε να κυριαρχήσει στο μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής θάλασσας( δηλαδή στο Αιγαίο). Επέβαλε την κυριαρχία του στις Κυκλάδες και εγκατέστησε στις περισσότερες τις πρώτες αποικίες.

Θουκυδίδης Α,4

Ερωτήματα:

α.  Πώς φαίνεται από την πηγή μας ότι οι Μινωίτες κυριαρχούσαν στο Αιγαίο ;

β. Με ποιες περιοχές είχαν εμπορικές σχέσεις οι Μινωίτες και τι προϊόντα πουλούσαν και αγόραζαν;

Απάντηση:

Το παράθεμά μας έχει ως θέμα την κυριαρχία των Μινωιτών στο Αιγαίο.  Αναφέρει το βασιλιά Μίνωα που είχε αποκτήσει σημαντικό στόλο. Γνωρίζουμε άλλωστε ότι οι κάτοικοι της Κρήτης ασχολούνταν με τη ναυτιλία και με τα καράβια τους έφταναν ως τις Κυκλάδες και την Αίγυπτο. Όταν οι οικισμοί των Κυκλάδων καταστράφηκαν από σεισμό,  οι κάτοικοί τους υποτάχτηκαν στους Μινωίτες. Μάλιστα το παράθεμά μας αναφέρει ότι οι Κρητικοί δημιούργησαν αποικίες , δηλαδή νέες κοινότητες, σε πολλά νησιά των Κυκλάδων. Τα προϊόντα που πουλούσαν ήταν λάδι, κρασί και αγγεία και αγόραζαν μέταλλα.

istoriografia.blogspot.com

Blendspace quiz 

Blendspace Mr. Irini's

ΑΣΚΗΣΗ: Συμπληρώστε τα κενά με τη σωστή λέξη-έννοια ή ημερομηνία

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/istoria/a-04-02.htm

ΑΠΛΩΝΟΥΜΕ ΤΙΣ ΠΗΓΕΣ ΜΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΣΑ ΜΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΛΕΓΟΥΜΕ Ή ΣΥΝΔΥΑΖΟΥΜΕ: ΘΑ ΠΡΟΤΙΜΗΣΟΥΜΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ, ΤΟ ΆΡΘΡΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΕΡΙΑΝΔΡΟ, ΤΙΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΥΠΑΛΊΝΕΙΟ ΟΡΥΓΜΑ, ΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ, ΤΗΝ ΟΠΛΙΤΙΚΗ ΦΑΛΑΓΓΑ, ΤΟ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΠΟΛΥΜΕΣΙΚΟ ΥΛΙΚΟ; ΓΙΑ ΝΑ ΔΟΥΜΕ....

-------- ------ ------ ------ ----- ----- ----- ---- ---- ---- ----- ----- ----- ---- 

Η ΠΟΛΙΣ ΚΡΑΤΟΣ ΣΤΟ ΣΆΙΤ ΕΝΟΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

---- ---- --- --- 

ΑΣΚΗΣΗ (ΔΕΣ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ): Είναι η πόλις κράτος και το πολιτικό σύστημα το ίδιο;  *Ποιες συνθήκες έφεραν την τυραννία στην πόλη κράτος; *Πώς πολεμούσαν στην οπλιτική φάλαγγα και τι είχε ως προϋπόθεση η οπλιτική φάλαγγα; * Τι φέρνει η εφεύρεση του νομίσματος σε σχέση με τους εμπόρους; 

Πόλις κράτος και πολιτεύματα

---- ---- ----- ---- ----- ---- ----- ---- ---- ---- ---- ---- ---- --- --- ---- ---- ---- 

Ο ΠΕΡΙΑΝΔΡΟΣ ΚΑΙ Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΚΟΡΙΝΘΟ

---- ---- --- --- --- --- --- ---- 

ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ

Η παρουσίαση του κειμένου του βιβλίου σχεδόν αυτούσιου: 

---- ----- ----- ---- ---- --- --- ---- ---- ---- --- ---- 

ΑΣΚΗΣΗ (ΣΕ ΒΙΝΤΕΟ): Κρατήστε κάποιες λέξεις-κλειδιά/ σημειώσεις για τη σημασία που είχε για τους Έλληνες η πόλις-κράτος. Μπορείτε να σκεφτείτε για ποιο λόγο (λόγους) μπορεί να στέργιωσε στον ελλαδικό χώρο; 

Δημιουργία της πόλης- κράτους

---- ----- ---- ----- ---- ---- ---- --- --- --- --- ---- ---- --- 

ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ (800 – 479 π. Χ.)

Η  ΠΟΛΗ – ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ  Η  ΕΞΕΛΙΞΗ  ΤΟΥ  ΠΟΛΙΤΕΥΜΑΤΟΣ

Μέχρι τον 8^ο αιώνα στον ελληνικό χώρο υπήρχαν τα φυλετικά κράτη, μετά αυτά διασπάστηκαν (χωρίστηκαν) και δημιουργήθηκε η πόλη-κράτος.

Πώς δημιουργήθηκε η πόλη-κράτος;

Αρχικά υπήρχαν διάφοροι συνοικισμοί, που ενώθηκαν και δημιούργησαν την πόλη (το άστυ), γύρω από την ακρόπολη.

Ακρόπολη : βρίσκεται σε ένα ψηλό σημείο. Εκεί χτίζονται οι ναοί και τα δημόσια κτίρια.

Κάτω από την ακρόπολη : υπάρχουν  οι κατοικίες και τα καταστήματα των ανθρώπων.

Γύρω από την πόλη χτίζονται τείχη, για να την προστατεύουν.

Στην ύπαιθρο: μένουν άνθρωποι που ασχολούνται με τη γεωργία και την κτηνοτροφία.

Πώς αισθάνονται οι πολίτες μιας πόλης - κράτους ;

Αισθάνονται ασφαλείς και ελεύθεροι, συμμετέχουν στη διακυβέρνηση της πόλης τους.

Για να προστατέψουν την πόλη τους δημιουργείται η  «οπλιτική φάλαγγα» : είναι ο στρατός της πόλης, όπου συμμετέχουν όσοι μπορούν να αγοράσουν με δικά τους χρήματα τα όπλα τους.

Αποτέλεσμα: αισθάνονται ίσοι μεταξύ τους, χωρίς κοινωνικές διαφορές.

Το πολίτευμα: είναι ο τρόπος που κυβερνιέται μια χώρα

Η πόλη-κράτος άλλαξε στο πέρασμα των χρόνων διάφορα πολιτεύματα:

1. Βασιλεία: κυβερνάει ένας, ο βασιλιάς

2. Αριστοκρατία: την εξουσία έχουν οι ευγενείς (οι άριστοι), οι πλούσιοι ιδιοκτήτες γης.

3. Ολιγαρχία: την εξουσία παίρνουν οι πλούσιοι έμποροι

4. Τυραννίδα: ο τύραννος εκμεταλλεύεται το λαό για δικό του όφελος και δε δίνει λογαριασμό σε κανένα για τις πράξεις του. Γνωστοί τύραννοι : ο Περίανδρος στην Κόρινθο, ο Πολυκράτης στη Σάμο, ο Πεισίστρατος στην Αθήνα.

5. Δημοκρατία: ο λαός συμμετέχει στη διακυβέρνηση του κράτους.

Ερωτήσεις
1. Πότε και πώς δημιουργήθηκε η πόλη-κράτος; Πώς εξηγείται η δημιουργία της;
2. Από ποια μέρη αποτελούνταν μία πόλη-κράτος;
3. Ποιος είναι ο ρόλος του πολίτη στην πόλη-κράτος και ειδικά στην «οπλιτική φάλαγγα»;
4. Ποιες ήταν οι σημαντικότερες πόλεις-κράτη της αρχαίας Ελλάδας;
5. Ποια πολιτεύματα εμφανίστηκαν κατά σειρά στις πόλεις-κράτη και ποιοι είχαν την εξουσία στο καθένα;
6. Ποιοι ήταν οι γνωστότεροι τύραννοι της αρχαϊκής εποχής; Πώς κυβέρνησαν τις πόλεις τους;

ΑΣΚΗΣΗ: Αντιστοιχίστε τα πιο κάτω
1. Αριστοκρατία    Α. Πολίτευμα κατά το οποίο την εξουσία έχει ένας, ο βασιλιάς.
2. Ολιγαρχία          Β. Πολίτευμα κατά το οποίο την εξουσία έχει ο λαός.
3. Δημοκρατία        Γ. Πολίτευμα κατά το οποίο την εξουσία έχει ένα φιλόδοξο άτομο, που
                                    κυβερνά με τη βία και χωρίς να λογοδοτεί σε κανένα.
4. Τυραννία             Δ. Πολίτευμα κατά το οποίο την εξουσία έχουν οι ευγενείς, οι ιδιοκτήτες γης
5. Βασιλεία              Ε. Πολίτευμα κατά το οποίο την εξουσία έχουν οι πλούσιοι, οι έμποροι.

Σχεδιάγραμμα της ενότητας  

Η θρησκεία και η τέχνη των Μινωιτών

1. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της θρησκείας των Μινωιτών:

• Λάτρευαν κυρίως γυναικείες θεότητες.

• Χώροι λατρείας: μικρά ιερά και σπήλαια.

• Υπήρχαν ιερά δέντρα (ελιά) και ζώα (ταύρος).

• Ύπαρξη κυρίως γυναικείου ιερατείου (=σύνολο ιερέων).

• Τελετές: περιλάμβαναν χορούς και αγώνες, όπως τα ταυροκαθάψια.

2. Η μινωική τέχνη:

• τα έργα έχουν ζωντάνια και κίνηση

• απεικόνιση κατά προτίμηση της φύσης

• επηρέασε γειτονικούς λαούς

3. Τι γνωρίζουμε για τη μινωική κεραμική:

• Τα κεραμικά αγγεία έχουν ποικίλα σχήματα.

• Σημαντικά είναι τα καμαραϊκά αγγεία:

- εξάγονταν σε όλη την ανατολική Μεσόγειο και την Αίγυπτο,

- διακοσμούνταν συνήθως με καμπυλόγραμμα σχέδια

- σπανιότερα με θέματα από τον ζωικό και φυτικό κόσμο.

4. Ας αναφέρουμε και άλλα έργα τέχνης:

• ειδώλια

• τοιχογραφίες

• ρυτά

• κοσμήματα

• σφραγίδες

- ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ, ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ ΤΩΝ ΜΙΝΩΙΤΩΝ

- Η ΜΙΝΩΙΚΗ ΚΡΗΤΗ, ΚΑΡΤΕΛΑ

καρτέλα σε tif

https://content.e-me.edu.gr/wp-admin/admin-ajax.php?action=h5p_embed&id=686300

https://eclass01.sch.gr/courses/2401070301/

Σχεδιάγραμμα της ενότητας

Ο μυκηναϊκός πολιτισμός (1600 - 1100 π.Χ.):

• Είναι ο πρώτος μεγάλος ελληνικός πολιτισμός, που αναπτύχθηκε στην ηπειρωτική Ελλάδα.
• Επηρεάστηκε από το μινωικό πολιτισμό, αλλά είχε το δικό του χαρακτήρα.
• Αρχικά βρέθηκαν  πλούσιοι βασιλικοί τάφοι από τον Ερρίκο Σλήμαν.
• Έπειτα ανάκτορα σε διάφορες περιοχές : Μυκήνες, Τίρυνθα, Πύλος κ.τ.λ.

Οικονομία της μυκηναϊκής εποχής :

• Ασχολούνταν με τη γεωργία, την κτηνοτροφία και τη βιοτεχνία
• Οι Μυκηναίοι ήταν σπουδαίοι έμποροι και ναυτικοί και κυριαρχούσαν στη Μεσόγειο θάλασσα

Στοιχεία που ένωναν τους Μυκηναίους :

• Η γραφή τους, η Γραμμική Β’ ,ίδια θρησκεία και οργάνωση στην κοινωνία και την πολιτική

Πώς ήταν χωρισμένη η κοινωνία (Κοινωνική πυραμίδα) :

1. Άναξ (βασιλιάς)
2. Αυλικοί και αξιωματούχοι
3. Ιερατείο
4. Δήμοι (γεωργοί, κτηνοτρόφοι, τεχνίτες)
5. Δούλοι

Η  Γραμμική γραφή  Β’ :

• Διαβάστηκε  από τους Βέντρις και Τσάντγουικ
• Είναι γραμμένη πάνω σε πήλινες πινακίδες.
• Είναι γραφή ελληνική και συλλαβική, τη χρησιμοποιούσαν λίγοι  γραφείς στα ανάκτορα.
• Μας δίνει πληροφορίες κυρίως για το εμπόριο των Μυκηναίων

Ακμή των Μυκηναίων (το ανώτερο σημείο της ανάπτυξής τους) :

• 1450 : καταλαμβάνουν την Κρήτη, κυριαρχούν στις θάλασσες, φτάνουν μέχρι την Ισπανία και την Εγγύς Ανατολή.

Παρακμή (εξασθένιση) των Μυκηναίων το 1200 : πολλοί οικισμοί και ανάκτορα καταστρέφονται και χάνεται η Γραμμική Β’.

Γιατί καταστράφηκε ο μυκηναϊκός  πολιτισμός

o       Νέα ελληνικά φύλα, οι Δωριείς εμφανίζονται (Κάθοδος των Δωριέων)

o       Εσωτερικές ταραχές και αναστάτωση στη Μεσόγειο από επιθέσεις άλλων λαών.

→ μείωση του μυκηναϊκού εμπορίου και οικονομική κρίση

------ ------ ------ ------ ------ 

Ερωτήσεις με απαντήσεις:

1. Ποιος πολιτισμός ονομάζεται "μυκηναϊκός"; Γιατί ονομάστηκε έτσι;  Πού και σε ποια εποχή αναπτύχθηκε;

Μυκηναϊκός ονομάζεται ο πολιτισμός που αναπτύχθηκε στην ηπειρωτική Ελλάδα κατά την ύστερη εποχή του Χαλκού (1600 - 1100 π.Χ.). Ήταν ο πρώτος μεγάλος ελληνικός πολιτισμός και την ονομασία του επινόησαν οι αρχαιολόγοι από το σημαντικότερο κέντρο της εποχής, τις Μυκήνες.

2. Ποιες φάσεις παρατηρούμε στον μυκηναϊκό πολιτισμό, σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα;
Οι πλούσιοι βασιλικοί τάφοι στην ακρόπολη των Μυκηνών, που ήρθαν στο φως με τις ανασκαφές του Ερρίκου Σλήμαν, σηματοδοτούν την αρχή του μυκηναϊκού πολιτισμού. Από αυτή την "περίοδο των βασιλικών τάφων" (1600 -1450 π. Χ. ) δεν έχουν σωθεί ανάκτορα. Τα πρώτα ανακτορικά συγκροτήματα στη μυκηναϊκή Ελλάδα μάλλον κτίζονται σχεδόν ταυτόχρονα γύρω στο 1400 π.Χ., όπως δείχνουν οι ανασκαφές στις Μυκήνες, την Τίρυνθα, την Πύλο και τη Θήβα. Η επόμενη περίοδος, η λεγόμενη "ανακτορική φάση" διαρκεί περίπου ως το 1200 π.Χ.. Τότε τα ανάκτορα καταστρέφονται ή παρακμάζουν.

3. Ποιον ρόλο φαίνεται ότι έπαιζαν τα ανάκτορα;
Τα ανάκτορα, χτισμένα συνήθως στην κορυφή οχυρωμένων ακροπόλεων, ήταν τα πολυδύναμα διοικητικά κέντρα των διαφόρων επικρατειών* στις οποίες είχε χωριστεί η μυκηναϊκή Ελλάδα. Το κέντρο πάντως φαίνεται ότι ήταν η Πελοπόννησος και ιδιαίτερα η Αργολίδα.
*επικράτεια = η γεωγραφική έκταση στην οποία ισχύει η εξουσία ορισμένου κράτους.

4. Ποια επίδραση δέχθηκε ο μυκηναϊκός πολιτισμός από τον μινωικό;
Ο μυκηναϊκός πολιτισμός δέχθηκε ευεργετική επίδραση από τον πολιτισμό της μινωικής Κρήτης. Ήδη από τον 17ο αιώνα π.Χ. οι Μυκηναίοι είχαν αναπτύξει στενούς δεσμούς με τους Μινωίτες. Έτσι υιοθέτησαν από αυτούς πολλά στοιχεία του πολιτισμού τους και τα αφομοίωσαν με γόνιμο τρόπο, χωρίς όμως να χάσουν τη δική τους ταυτότητα. Οι Μυκηναίοι δανείστηκαν από τους Μινωίτες ποικίλα τεχνολογικά επιτεύγματα, μορφές τέχνης και την ιδέα της γραφής. Όμως οι Μυκηναίοι έδειξαν τη δική τους δημιουργική πνοή και πρωτοτυπία, κυρίως στον τομέα της μνημειακής αρχιτεκτονικής*, όπως είναι οι "κυκλώπειες" οχυρώσεις των ακροπόλεων και οι εντυπωσιακοί θολωτοί τάφοι.
*μνημειακή αρχιτεκτονική= η αρχιτεκτονική που επιβάλλεται με το μέγεθός της.

5. Πώς ήταν οργανωμένη η οικονομία των Μυκηναίων;
Η γεωργία και η κτηνοτροφία αποτελούσαν την οικονομική βάση των Μυκηναίων. Παράλληλα, από πολύ νωρίς, αναπτύχθηκαν διάφοροι βιοτεχνικοί κλάδοι, με κέντρο τα ανάκτορα. Η ελεφαντουργία, η λιθοτεχνία, η μεταλλουργία, είναι μερικοί από τους τομείς στους οποίους διακρίθηκαν οι Μυκηναίοι. Ωστόσο, το μεγαλείο και η ακτινοβολία του μυκηναϊκού κόσμου οφείλονται κυρίως στην ανάπτυξη της ναυτιλίας και του εμπορίου. Ιδιαίτερα από τα μέσα του 15ου αιώνα π.Χ., οι Μυκηναίοι κυριαρχούν βαθμιαία στη θάλασσα και η δύναμή τους εξαπλώνεται στη Μεσόγειο.

6. Ποια ήταν τα κοινά στοιχεία που ένωναν τα ελληνικά φύλα κατά τη μυκηναϊκή εποχή;
Τα κοινά στοιχεία που συνέδεαν μεταξύ τους τα ελληνικά φύλα κατά τη μυκηναϊκή εποχή ήταν - σε γενικές γραμμές - ίδια με εκείνα που ένωναν τους Έλληνες των ιστορικών χρόνων. Ως πρώτα και ισχυρότερα πρέπει να θεωρήσουμε την κοινή γλώσσα - κάτι που μαρτυρείται από τα αρχαιότερα ελληνικά κείμενα σε Γραμμική Β - καθώς επίσης την κοινή θρησκεία και τις μεταθανάτιες δοξασίες, όπως τις ανιχνεύουμε μέσα από τα έθιμα και τους τρόπους ταφής. Ένα επιπλέον συνεκτικό στοιχείο ήταν η ομοιομορφία στην κοινωνικοπολιτική οργάνωση και στους θεσμούς.
Ως φυσικό αποτέλεσμα των παραπάνω δεσμών και μέσα από τις συνεχείς συναλλαγές ανάμεσα στα διάφορα μυκηναϊκά κέντρα, δημιουργήθηκε ένας ενιαίος πολιτισμός, αυτός που ονομάζουμε μυκηναϊκό.

7. Πώς ήταν ιεραρχημένη η μυκηναϊκή κοινωνία;
Η μυκηναϊκή κοινωνία ήταν αυστηρά ιεραρχημένη, έτσι ώστε να θυμίζει μια πυραμίδα, στην κορυφή της οποίας βρίσκεται ο ηγεμόνας, ο άναξ. Αυτός, μαζί με την οικογένειά του, κατοικούσε στο ανάκτορο, το κέντρο εξουσίας της κάθε επικράτειας. Ακολουθούσαν στην ιεραρχία οι διάφοροι αυλικοί και το ιερατείο. Οι κάτοικοι της κάθε περιοχής αποτελούσαν τους δήμους. Οι δήμοι ήταν πολυάριθμοι, οργανωμένοι σε χωριά, γύρω από το διοικητικό κέντρο, το ανάκτορο. Εκτός από τους γεωργούς και τους κτηνοτρόφους, οι πινακίδες με κείμενα σε Γραμμική γραφή Β μας δίνουν πληροφορίες για μια μεγάλη ποικιλία από εξειδικευμένους τεχνίτες. Στην κατώτερη κοινωνική βαθμίδα βρίσκονται οι δούλοι.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ, ΜΥΚΗΝΑΊΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΜΙΣΜΟΣ- ΚΑΙ ΕΝΟΤΗΤΑ ΜΥΚΗΝΑΪΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ:

1.Που οφείλει την ονομασία του ο Μυκηναϊκός πολιτισμός και ποιος
έφερε στο φως τους βασιλικούς τάφους;
2. Πότε χτίζονται τα πρώτα βεβαιωμένα ανάκτορα στη Μυκηναϊκή
Ελλάδα και που έχουν βρεθεί;
3. Ποιες επιδράσεις δέχτηκε ο Μυκηναϊκός πολιτισμός;
4. Τι περιλαμβάνει η μνημειακή αρχιτεκτονική των Μυκηναίων;
5. Ποιες ήταν οι οικονομικές δραστηριότητες των Μυκηναίων και που
οφείλεται το μεγαλείο του Μυκηναϊκού κόσμου;
6. Ποια στοιχεία ένωναν τα διάφορα μυκηναϊκά κέντρα;
7. Πως δημιουργήθηκε ο πολιτισμός της μυκηναϊκής κοινής;
8. Πως ιεραρχείται (ΔΗΛΑΔΗ ΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΠΡΩΤΟΣ, ΠΟΙΟΣ ΕΠΟΜΕΝΟΣ ΚΤΛ) η μυκηναϊκή κοινωνία (κοινωνικές τάξεις);
9. Που βρέθηκαν επιγραφές σε Γραμμική Β, ποιοι και πότε τις
αποκρυπτογράφησαν και πως είναι αυτή η γραφή;

10. Ποιες απόψεις δημιουργήθηκαν σχετικά με την προέλευση της
Γραμμικής Β;
11. Τι πληροφορίες μας δίνουν οι πινακίδες της Γραμμικής Β;
12. Ποιοι γνώριζαν τη Γραμμική Β;
13. Γιατί οι Μυκηναίοι χαρακτηρίζονται και θαλασσοκράτορες;
14. Ποια σημάδια παρακμής του Μυκηναϊκού πολιτισμού
παρατηρούνται το 1200 π. Χ και ποιοι οι λόγοι της παρακμής;
15. Τι αποδεικνύουν οι πινακίδες της Γραμμικής Β σχετικά με τους
θεούς και τη λατρεία τους;
16. Τι περιλάμβαναν τα Μυκηναϊκά ανάκτορα;
17. Πως ήταν οι Μυκηναϊκοί τάφοι;
18. Ποιες τέχνες ανέπτυξαν οι Μυκηναίοι, τι έργα τους έχουν βρεθεί και
τι μαρτυρούν;

• ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΕ PDF ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ
• ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΜΕ ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
• ΒΟΗΘΗΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ PPT ΜΕ ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 

• Εδώ κι εδώ κι εδώ, βίντεο με την "αναβίωση" των μυκηναϊκών μεγάρων και της ακρόπολης των Μυκηνών.
• Γράφοντας το όνομά μας στη Γραμμική Β... Πώς θα μπορούσε να δείχνει άραγε;
• http://games.mthv.gr/mth-names/?fbclid=IwAR3dy4KX8Og3vXENqIyD_N1N_cWAB-PWuJczoeYLB86DKhaFPMLI_l55b0U

• Πολύ όμορφη άσκηση για τη Γραμμική Β

• Απόσπασμα για επεξεργασία (πηγή) για τη Γραμμική Β:

------ --------------------------------------------------------

Η ΜΥΚΗΝΑΪΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗ

Το βιβλίο μας δεν περιέχει μόνο το κείμενο της ενότητας που πρέπει να 'μάθουμε', είναι γεμάτο από πολλά άλλα στοιχεία που 'αγκαλιάζουν' το θέμα στο οποίο αναφέρεται το μάθημά μας. Αυτά τα στοιχεία είναι πολύ σημαντικά γιατί μας βοηθούν να αποκτήσουμε μια καλύτερη /πληρέστερη εικόνα γι αυτό που περιγράφεται στο κείμενο που έχουμε να 'μάθουμε'. Επίσης μας βοηθούν να εμπλουτίσουμε τις γνώσεις μας, πολύ συχνά 'ταιριάζουν' με κάποια σημεία και κάποιες αναφορές στο προς μάθηση κείμενο.

- - - 

ΠΩΣ ΔΟΥΛΕΥΟΥΜΕ ΜΕ ΤΑ ΠΑΡΑΘΕΜΑΤΑ ;

  Ο σκοπός μας είναι : να βρούμε τις πληροφορίες που μας δίνουν, να τις συγκεντρώσουμε και να         καταλήξουμε σε κάποια συμπεράσματα, όχι απλά να αντιγράψουμε ό, τι λένε.

Ακολουθούμε τα εξής βήματα :

1.   Διαβάζουμε προσεχτικά το παράθεμα, για να καταλάβουμε το περιεχόμενό του.
2.  Υπογραμμίζουμε πάνω στο παράθεμα τις πληροφορίες που είναι σημαντικές και όχι τις λεπτομέρειες.
3.  Γράφουμε την απάντησή μας σε μια παράγραφο. Ξεκινάμε κάνοντας μια θεματική πρόταση, όπου αναφέρουμε το κεντρικό θέμα του παραθέματός μας. Ακολουθεί η απάντηση στα ερωτήματα που πρέπει να απαντήσουμε. Εδώ προσπαθούμε να συνδέσουμε όσα στοιχεία έχουμε από το παράθεμα με όσα αναφέρει η ενότητα του βιβλίου μας. Αν θέλουμε, η απάντησή μας ολοκληρώνεται με μια πρόταση - κατακλείδα, όπου μπορούμε να καταλήξουμε σε κάποια συμπεράσματα σχετικά με το θέμα μας.

istoriografia.blogspot.com

Παράδειγμα επεξεργασίας ενός παραθέματος του βιβλίου: 

ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ σελ. 40

Λοιπόν εκείνο τον καιρό η ελληνική φυλή που, στις πιο πολλές περιοχές, γειτόνευε με τους Φοίνικες ήταν οι Ίωνες. Αυτοί πήραν ως μαθητές τα γράμματα από τους Φοίνικες, κι αφού άλλαζαν ελαφριά τη μορφή τους, τα χρησιμοποιούσαν, και χρησιμοποιώντας τα, τους έδωσαν όνομα. Κι όπως το’ θελε  και το δίκιο, μια και τα είχαν φέρει στην Ελλάδα οι Φοίνικες, τους έδωσαν την ονομασία «φοινικήια».

Ηρόδοτος Ιστορία, Ε, 58

α.  Από ποιο λαό πήραν οι Έλληνες το αλφάβητό τους  και πώς το  χρησιμοποίησαν ;

β. Τι αποτέλεσμα είχε το γεγονός αυτό για τους ανθρώπους της εποχής και τον πολιτισμό τους;

    Απάντηση:

Το παράθεμά μας αναφέρεται στη δημιουργία του ελληνικού αλφάβητου. Οι Έλληνες και συγκεκριμένα οι Ίωνες ήταν γείτονες με τους Φοίνικες. Αυτοί είχαν δημιουργήσει ένα αλφάβητο, που είχε πολλά  σύμφωνα. Οι Ίωνες πήραν το αλφάβητο αυτό και το άλλαξαν, προσθέτοντας φωνήεντα. Τα γράμματα αυτά λοιπόν ονομάστηκαν «φοινικήια», επειδή προέρχονταν από τους Φοίνικες. Η δημιουργία του αλφαβήτου ήταν πολύ σημαντική για τους ανθρώπους της εποχής εκείνης. Χρησιμοποιώντας το, περισσότεροι άνθρωποι μπορούσαν να διαβάζουν και να γράφουν, δηλαδή να μορφώνονται.

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

Μυκηναϊκή θρησκεία και τέχνη 

1.Ποια στοιχεία για τη μυκηναϊκή θρησκεία κατανοήσαμε μετά την αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής γραφής Β;

• έγιναν εμφανείς οι διαφορές ανάμεσα στη μινωική και μυκηναϊκή θρησκεία

• Το Δωδεκάθεο υπάρχει από τη μυκηναϊκή  εποχή, πλην του Απόλλωνα 

• Κυρία Πότνια (=σεβάσμια) είναι η κυρίαρχη μυκηναϊκή θεότητα

• η λατρεία ασκείται σε μικρά ιερά

2.Πώς ήταν τα μυκηναϊκά ανάκτορα ;

• χτίζονται σε λόφους - ακροπόλεις

• φέρουν ισχυρή οχύρωση από τεράστιους ογκόλιθους (κυκλώπεια τείχη)

• είναι μεγάλα κτίρια, χτισμένα στον τύπο του μεγάρου και αποτελούνται:

• από έναν προθάλαμο που βλέπει στην αυλή

• από το κύριο δωμάτιο με μεγάλη κυκλική εστία στο κέντρο

(χώρος υποδοχής)

• γύρω του οι δευτερεύοντες χώροι κατοικίας των ηγεμόνων.

3.Ποιες μορφές είχαν οι τάφοι των Μυκηναίων ;

• Αρχικά επικρατούν οι λακκοειδείς τάφοι με επιτύμβιες στήλες

• Αργότερα κτίζονται θολωτοί τάφοι (π.χ. Θησαυρός του Ατρέα):

• μακρύς διάδρομος με λίθινους τοίχους

• ακολουθεί ο κυκλικός θάλαμος

• είναι χτισμένος με λίθους και έχει θολωτή οροφή

• μετά την ταφή σκεπάζονται και τα δύο με χώμα,

ώστε ο τάφος να μοιάζει εξωτερικά με χαμηλό λόφο

• έχουν βρεθεί σε πολλά μυκηναϊκά κέντρα

4.Σε ποιους τομείς της τέχνης άσκησε μεγάλη επιρροή η μινωική Κρήτη;

• Τοιχογραφίες

• κεραμική (παραστάσεις ανθρώπων, ζώων και σκηνές με άρματα)

5.Τι είδους έργα παρήγαγε η μυκηναϊκή μεταλλοτεχνία και τι μας μαρτυρούν;

• Κοσμήματα

• Σκεύη, κύπελλα, ξίφη, εγχειρίδια  

• Χρυσές νεκρικές προσωπίδες

• μαρτυρούν μεγάλο πλούτο, δύναμη

• και επικοινωνία των Μυκηναίων με τις χώρες της Ανατολής και της Αιγύπτου

απ’ όπου προμηθεύονταν τα πολύτιμα υλικά.

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ (ΣΕ PPT) 

https://www.slideshare.net/slideshow/embed_code/14939636&doc=6-121029171803-phpapp02

Η ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ 
Γραφή/αλφάβητο
-Το δεύτερο μισό του 8ου αι. π.Χ. εμφανίζεται μια ΝΕΑ γραφή = το αλφάβητο
Προέρχεται από το φοινικικό με αλλαγές και προσαρμογές.
Το φοινικικό περιέχει ΜΟΝΟ σύμφωνα.
Τι έκαναν οι Έλληνες; Πήραν μερικά σύμφωνα από το φοινικικό και τα μετέτρεψαν σε
φωνήεντα.
Σημασία:
-Σημαντική πρόοδος για ΠΡΩΤΗ φορά, στη γραφή, οι ήχοι μεταδίδονται με φωνήεντα και σύμφωνα.
-Δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις, ώστε η γραφή να γίνει κτήμα περισσότερων
ανθρώπων και όχι μόνο λίγων γραφέων.
-Αρκετοί άνθρωποι αποκτούν τη δυνατότητα ανάγνωσης, γραφής, συμμετοχής στον
πολιτισμό.
-Από το ελληνικό γεννήθηκε το λατινικό.
Τέχνη
-γεωμετρική (8ος-11ος αι.)λόγω των γεωμετρικών σχημάτων στα πήλινα αγγεία.
Γεωμετρικές είναι και οι μορφές των ζώων και των ανθρώπων (βλ εικόνες σελ. 40).
Αρχιτεκτονική
-Αρχίζουν να αναγείρονται μεγάλοι ναοί.
-Ηραίο της Σάμου: μεγάλος και μακρόστενος με μία κεντρική σειρά από κίονες και
βάθρο για το άγαλμα της θεάς.
-Ορισμένα ιερά (Δωδώνη, Δελφοί, Ολυμπία) αποκτούν πανελλήνιο χαρακτήρα.
-Τα σπίτια είναι μικρά.

 Οι σημιτικές είναι μια μεγάλη ομάδα γλωσσών που μιλιέται στη Μέση Ανατολή, την αραβική χερσόνησο, τη βόρεια και ανατολική Αφρική. Υπολογίζεται ότι σήμερα ο αριθμός των ομιλητών τους ανέρχεται στα 450 εκ.
 Η οικογένεια των σημιτικών γλωσσών ανήκει στην ευρύτερη οικογένεια των αφρο‐
ασιατικών ή χαμιτοσημιτικών γλωσσών.
 Η αραβική γλώσσα είναι η πιο γνωστή σημιτική γλώσσα και μία από τις μεγαλύτερες γλώσσες του κόσμου σε αριθμό φυσικών ομιλητών.
 Η ρίζα των λέξεων αποτελείται από συμφωνικό σκελετό (συνήθως τρία σύμφωνα) και οι κλιτικές παραλλαγές κατασκευάζονται με τη βοήθεια των φωνηεντικών διενθημάτων.

http://www.glossesweb.com/2011/08/shmitikes-glwsses.html (Γλώσσες & αλφάβητα του κόσμου)

1100- 800 π.Χ Συνοπτικά σε παρουσίαση

Παρουσίαση ενότητας 

Αποικιακή Εξάπλωση

Αποικισμός: 
=> Τον 8ο αιώνα π.Χ. σημειώθηκε μια πρωτοφανής έξοδος των Ελλήνων στα παράλια της Μεσογείου και του Εύξεινου Πόντου.
Αιτίες: 

• Οι λόγοι ήταν κυρίως οικονομικοί: α) επιθυμία απόκτησης γης

        β) ανάγκη εύρεσης σιδηρομεταλλευμάτων

• Ωστόσο, υπήρχαν και πολιτικοί λόγοι: η επικράτηση πολιτικών αντιπάλων ανάγκαζε πολλούς να εγκαταλείψουν την πατριδα τους.

Κριτήρια Επιλογής Τόπου εγκατάστασης: 

• Η επιλογή δεν ήταν τυχαία.
• Η τοποθεσία είχε επιλεγεί πριν την αναχώρηση, η οποία ήταν οργανωμένη.
• Ο αρχηγός της αποστολής (οικιστής) ήταν ένα άτομο κοινής αποδοχής με ξεχωριστές ικανότητες.
• Η τελετή αναχώρησης γινόταν με τη συμμετοχή όλων σε κλίμα συγκίνησης.

Χαρακτηριστικά  τόπου κατοικίας:  ​ Η πόλη που ιδρυόταν βρισκόταν σε απάνεμο λιμάνι. Είχε πλούσια ενδοχώρα. Οι άποικοι προτιμούσαν περιοχή με φυσική οχύρωση. Η συμβίωση με τους ντόπιους ήταν γενικά ειρηνική, αλλά μερικές φορές οι άποικοι κλήθηκαν να υπερασπιστούν τη θέση τους.

Σχέση αποικίας- μητρόπολης: 
Η αποικία αποκτούσε δική της οργάνωση:

• σταδιακά γινόταν ανεξάρτητη
• ανέπτυσσε οικονομικές δραστηριότητες με άλλες πόλεις
• Οι σχέσεις με τη μητρόπολη ήταν πάντα στενές και η σύγκρουση μεταξύ τους ήταν αδιανόητη.
  

​
Περιοχές, όπου ιδρύθηκαν αποικίες:

• Μεσόγειος
• Εύξεινος Πόντος
• Κάτω Ιταλία-Σικελία (=Μεγάλη Ελλάδα).

 

 

---

Συνέπειες:

Γενικά, ο αποικισμός άλλαξε σε μεγάλο βαθμό της ζωή των ανθρώπων του 10ου αιώνα:

α. διεύρυνση πνευματικών οριζόντων-γνωριμία με άλλους πολιτισμούς

β. οι πρώτες ύλες-μέταλλα είχαν μεγάλη ζήτηση και έτσι δημιουργήθηκαν νέα επαγγέλματα

γ. ανάπτυξη αγγειοπλαστικής-τέχνης

δ. οι έμποροι (εν πορεία) σταμάτησαν να μετακινούνται και δημιουργήθηκαν χώροι διακίνησης των αγαθών.

ε. εμφανίστηκαν και οι κάπηλοι (=μικρέμποροι). 

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑΣ, ΣΠΑΡΤΗ

Β ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ

ΒΟΗΤΗΤΙΚΑ ΒΙΝΤΕΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΜΑΘΗΣΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

https://www.youtube.com/watch?v=JKkaMpCRFWU

https://www.youtube.com/watch?v=nK_dk4ZKpJE

https://www.slideshare.net/Kvarnalis75/3-10375492

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑΣ (ΜΕ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ)

Πώς δημιουργήθηκε το κράτος της Αθήνας;

Αττική: ήταν μια περιοχή φτωχή, όπου οι άνθρωποι ασχολούνταν με τη γεωργία (στις πεδιάδες) και την κτηνοτροφία (στις ορεινές περιοχές). Η θάλασσα όμως που ήταν δίπλα της οδήγησε στη μεγάλη ανάπτυξη της ναυτιλίας και του εμπορίου.

Αργότερα ο Θησέας ένωσε τους οι συνοικισμούς της Αττικής και δημιουργήθηκε η πόλη - κράτος της Αθήνας. Για να θυμούνται αυτό το γεγονός οι Αθηναίοι γιόρταζαν τα Παναθήναια, την πιο λαμπρή γιορτή τους. Οι Αθηναίοι ήταν Ίωνες και ήταν περήφανοι για την καταγωγή τους και τον τόπο τους.

Ποιο ήταν το πολίτευμα της Αθήνας;

Το πρώτο πολίτευμα της Αθήνας ήταν η βασιλεία και τελευταίος βασιλιάς ο Κόδρος. Μετά η Αθήνα απέκτησε αριστοκρατικό πολίτευμα.

Ποιοι ήταν οι άρχοντες στο αριστοκρατικό πολίτευμα;

1. ο άρχοντας βασιλιάς:είχε θρησκευτικές εξουσίες
2. ο επώνυμος άρχοντας: είχε μεγάλη εξουσία και συγκαλούσε την Εκκλησία του Δήμου.
3. ο πολέμαρχος: ήταν υπεύθυνος για στρατιωτικά θέματα.
4. οι 6 θεσμοθέτες: υπεύθυνοι για δικαστικά θέματα.
5. ο Άρειος Πάγος: ήταν ένα δικαστήριο αρμόδιο για την τήρηση των νόμων.
6. η Εκκλησία του Δήμου: η συνέλευση όλων των Αθηναίων

Ποια κοινωνικά προβλήματα υπήρχαν εκείνη την εποχή στην Αθήνα;

Την εξουσία είχαν οι αριστοκράτες (ευγενείς), αλλά ήθελαν να συμμετέχουν και οι έμποροι και οι βιοτέχνες, που είχαν αποκτήσει πολλά χρήματα από το εμπόριο. Οι αγρότες ήταν χρεωμένοι και όσοι δε μπορούσαν να ξεπληρώσουν τα χρέη τους γίνονταν δούλοι.

Ο Κύλωνας: εκμεταλλεύτηκε την κατάσταση και θέλησε να πάρει την εξουσία και να γίνει τύραννος. Δεν τα κατάφερε όμως και οι υποστηρικτές του θανατώθηκαν, αν και είχαν καταφύγει στους ναούς των θεών. Αυτή ήταν μια ασεβής πράξη και έμεινε γνωστή ως «Κυλώνειο άγος».

Εξαιτίας των προβλημάτων αυτών δημιουργήθηκε στην Αθήνα μεγάλη αναστάτωση. Οι Αθηναίοι ζητούσαν κυρίως δύο πράγματα: 1. να καταργηθούν τα χρέη και 2. οι νόμοι, που ως τότε ήταν άγραφοι, να γραφούν και όλοι να βρίσκουν το δίκιο τους.

Τους νόμους ανέλαβε να γράψει ο Δράκοντας και επειδή ήταν πολύ αυστηροί, έλεγαν στην Αθήνα ότι ήταν «γραμμένοι με αίμα».

Μια μέρα στην Αρχαία Αθήνα (κάντε κλικ στον τίτλο για να δείτε το βίντεο)

ΑΣΚΗΣΗ:

Ψάξτε σε μηχανή αναζήτησης (google, yahoo) στο διαδίκτυο μαζί τις λέξεις κλειδιά "Κυλώνειο άγος", "Ίδρυμα Νιάρχου".

Να αναφέρετε τι βρήκατε (για ποια ιστορία πρόκειται/για ποιο συμβάν, πού έγιναν οι ανασκαφές, τι αισθάνεστε βλέποντας τις εικόνες των ανασκαφών). 

https://www.mixanitouxronou.com.cy/epikerotita/apokalifthike-omadiki-tafi-80-desmoton-pou-itan-topothetimeni-o-enas-dipla-ston-allo-stis-anaskafes-sto-faliriko-delta-meriki-forousan-chiropedes-ke-sindeonte-me-to-kilonio-agos-pou-sigklonise-tin-ar/

Άγγελος: Θα ζωγραφίσεις ένα σκίτσο βασισμένο στις φωτογραφίες από τις ανασκαφές και θα τη συνοδεύσεις με μία, δύο ή τρεις λέξεις.

Αντώνης Ευφραιμίδης: ποια ερωτήματα μας έρχονται στο μυαλό αφού διαβάσουμε ένα βασικό άρθρο για την παραπάνω ιστορία;

Η μεγαλύτερη γιορτή της Αθήνας... Τι συμβόλιζε; Κάνε κλικ: Τα Παναθήναια 

• Κάτω από τα Κάστρα της Τροίας, Ελένη Δικαίου (1200 π.Χ)
• Κασσάνδρα, η μάντισσα της Τροίας, Λίτσα Ψαραύτη
• Ο θησαυρός της Τροίας, Νίτσα Τζώρτζογλου
• Κάτω από τον ήλιο της Μακεδονίας, Κ. Σίνου (512-465)
• Οι θεοί δεν πεθαίνουνε στην Πέλλα, Ελένη Δικαίου (336-323)
• Ο Μεγαλέξανδρος, Σοφία Ζαραμπούκα
• Στην πόλη του Αϊ-Δημήτρη, Κίρα Σίνου
• Το θαύμα της Ρόδου, Φράνση Σταθάτου (305-280)
• Άγης, Λιλή Μαυροκεφάλου (244-240)
• Κλεομένης, Λιλή Μαυροκεφάλου (240-219)
• Ψηλά το κεφάλι δούλε!, Χ. Σακελλαρίου (Πέργαμος 164-129)
• Ο αυλός, Μαρία Λυρατζή (δουλεία στην αρχαία Αθήνα)
• Προ Χριστού στη Βραυρώνα, Νίτσα Τζώρτζογλου
• Στη σκιά της Ακρόπολης, Ρενέ Χόλερ
• Η χαμένη πόλη, Μαρία Λυρατζή (αρχαία Κέρκυρα)
• Η Ελλάδα κι εμείς, Αγγελική Βαρελλά

https://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/istoria/a-04-05.htm

ΑΘΗΝΑ, ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ 

Τα μέτρα του Σόλωνα
- Παρά την καταγραφή των νόμων, οι φτωχοί ήταν ακόμα δυσαρεστημένοι για τα υπέρογκα χρέη τους.
- Το 594 π.Χ. ανέθεσαν οι Αθηναίοι στο Σόλωνα, ποιητή και σοφό, να βρει λύσεις στο πρόβλημα.
- Τα μέτρα που εφάρμοσε ο Σόλων ήταν:
1. κατάργηση των χρεών (σεισάχθεια = αποτίναξη του βάρους)
2. απελευθέρωση των υπόχρεων δούλων
3. απαγόρευση του δανεισμού με εγγύηση την προσωπική ελευθερία
4. διαίρεση των πολιτών σε 4 τάξεις με βάση το εισόδημα και όχι την καταγωγή
5. διεύρυνση του πολιτικού ρόλου της Εκκλησίας του Δήμου
6. Δημιουργία της Βουλής των Τετρακοσίων
7. Δημιουργία του λαϊκού δικαστηρίου της Ηλιαίας
8. Υποχρεωτική συμμετοχή στα κοινωνικά και πολιτικά θέματα
Η τυραννίδα του Πεισίστρατου
- Τα μέτρα του Σόλωνα ανακούφισαν τους φτωχούς αλλά η γη παρέμενε στα χέρια των λίγων.
- Την κατάσταση εκμεταλλεύτηκε ένας πλούσιος Αθηναίος, ο Πεισίστρατος, που πήρε με τη βία την εξουσία και
επέβαλε τυραννικό πολίτευμα.
- Ο Πεισίστρατος στέρησε πολλές ελευθερίες από τους Αθηναίους, αλλά έκανε και σημαντικά δημόσια έργα.
Οι καινοτομίες του Κλεισθένη
- Όταν ανατράπηκε η τυραννία (510 π.Χ.), κυριάρχησαν οι δημοκρατικοί με αρχηγό τον Κλεισθένη.
- Ο Κλεισθένης πήρε ορισμένα μέτρα που έθεσαν τις βάσεις της δημοκρατίας στην Αθήνα:
1. Χώρισε του κατοίκους της Αττικής σε δέκα φυλές, των οποίων τα μέλη προέρχονταν από
διαφορετικές περιοχές (έτσι η συγγένεια και η καταγωγή έπαψαν να έχουν κυρίαρχη σημασία).
2. Αύξησε τα μέλη της Βουλής από 400 σε 500 (Βουλή των Πεντακοσίων).
3. Αύξησε τον αριθμό των στρατηγών από 1 σε 10 (ως τότε υπήρχε μόνο ο άρχων-πολέμαρχος).
4. Έκανε την Εκκλησία του Δήμου κυρίαρχο σώμα του πολιτεύματος (έπαιρνε πια τις πιο σοβαρές
αποφάσεις).
5. Εισήγαγε τον νόμο του «οστρακισμού» (προληπτική εξορία για επίδοξους τυράννους)
- Τα αποτελέσματα των καινοτομιών του Κλεισθένη:
1. έκανε προσιτά τα αξιώματα σε όλους τους πολίτες (ισοτιμία-ισονομία).
2. εξασφάλισε την ενότητα και την ομόνοια των πολιτών (κοινωνική ειρήνη).
3. αφύπνισε το ενδιαφέρον του πολίτη για τα κοινά.
4. έθεσε τα θεμέλια ενός πολιτεύματος που είχε αργότερα παγκόσμια σημασία, της δημοκρατίας.

Ερωτήσεις
1. Ποιος ήταν ο Σόλωνας και γιατί ζήτησαν τη βοήθειά του οι Αθηναίοι;
2. Ποια μέτρα πήρε ο Σόλωνας για να βοηθήσει τους αγρότες της Αθήνας και με ποιο όνομα είναι γνωστή η
νομοθεσία του;
3. Ποιες αλλαγές και καινοτομίες έκανε ο Σόλωνας στο πολίτευμα και στη δικαιοσύνη της Αθήνας;
4. Ποιο πρόβλημα δεν κατάφερε να λύσει η νομοθεσία του Σόλωνα; Ποιος εκμεταλλεύτηκε την κατάσταση και με
ποιο τρόπο;
5. Ποια ήταν τα αρνητικά και ποια τα θετικά της τυραννίας του Πεισίστρατου στην Αθήνα;
6. Ποιοι επικράτησαν μετά την πτώση της τυραννίας στην Αθήνα και ποιος ήταν ο αρχηγός τους;
7. Ποιες σημαντικές μεταβολές και καινοτομίες έκανε ο Κλεισθένης στο αθηναϊκό πολίτευμα;
8. Γιατί ο Κλεισθένης θεωρείται ο θεμελιωτής του δημοκρατικού πολιτεύματος;

https://www.slideshare.net/Kvarnalis75/7-10637870

Παρουσίαση: 

https://blogs.sch.gr/gymdrosa/files/2015/10/Δ.7.-Πέρσες-και-Έλληνες.pdf

https://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/istoria/a-04-07

Άσκηση αντιστοίχισης για προηγούμενη ενότητα: https://e-rodotus.blogspot.com/2015/02/blog-post_71.html

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ, ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΣΙΚΗΣ ΑΠΕΙΛΗΣ

Η ήττα των Περσών στον Μαραθώνα προκάλεσε μεγάλη δυσαρέσκεια στην Περσία. Ο Ξέρξης (γιος του Δαρείου) οργάνωσε μεγάλη εκστρατεία και ανέλαβε την αρχηγία της. Όταν στην Ελλάδα έγινε γνωστή η επικείμενη περσική επίθεση προκλήθηκε πανικός. ​Ωστόσο, στο συνέδριο της Κορίνθου (481 π.Χ.) οι Έλληνες αποφάσισαν να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο ενωμένοι. Στο μεταξύ ο Ξέρξης προχωρούσε μέσω Θράκης και Μακεδονίας χωρίς να συναντήσει εμπόδια.

Μάχη των Θερμοπυλών (480 π.Χ.) Μετά το συνέδριο της Κορίνθου (481 π.Χ.) και την απόφαση των Ελλήνων να αντιμετωπίσουν ενωμένοι την νέα περσική επίθεση, υπό τον Ξέρξη, ελληνικά στρατεύματα στρατοπέδευσαν στα στενά των Θερμοπυλών (480 π.Χ.). Όταν ο Ξέρξης έφτασε στις Θερμοπύλες και ζήτησε από τον αρχηγό των Ελλήνων Λεωνίδα να παραδοθούν, έλαβε την απάντηση "ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ!". Έτσι, ξεκίνησε η μάχη στις Θερμοπύλες. Οι προσπάθειες των Περσών να κάμψουν την αντίσταση των Ελλήνων απέτυχαν. Ωστόσο, ένας κάτοικος της περιοχής, ο Εφιάλτης, τους έβγαλε από τη δύσκολη θέση και τους οδήγησε μέσω ενός μονοπατιού στα νώτα των Ελλήνων. Ο Λεωνίδας έδιωξε τους συμπολεμιστές του, εκτός από 700 Θεσπιείς και 300 Σπαρτιάτες, οι οποίοι έπεσαν μαχόμενοι ηρωικά.      Ναυμαχία της Σαλαμίνας:  Μετά τη Μάχη στις Θερμοπύλες ο Ξέρξης κατευθύνθηκε στην Αθήνα, την οποία οι κάτοικοί της είχαν εγκαταλείψει. Ο Αθηναίος στρατηγός Θεμιστοκλής είχε πείσει τους Αθηναίους να αγκυροβολήσουν 100 τριήρεις. Ο ελληνικός στόλος ακολουθώντας το στρατηγικό σχέδιο του Θεμιστοκλή συγκρούστηκε με τον περσικό στον περιορισμένο χώρο της Σαλαμίνας και τελικά επικράτησε.

Πλαταιές (479 π.Χ.): Ο Ξέρξης εγκατέλειψε την Ελλάδα και άφησε πίσω του τον Μαρδόνιο με αρκετές χιλιάδες στρατό. Ο Μαρδόνιος κατευθύνθηκε προς τη Θεσσαλία. Από εκεί προσπάθησε να πάρει με το μέρος του τους Αθηναίους αλλά εκείνοι αρνήθηκαν. Εισέβαλε ξανά στην Αθήνα, αλλά την βρήκε άδεια και βάδισε προς τις Πλαταιές.  Στις Πλαταιές οι Έλληνες υπό τον Σπαρτιάτη Παυσανία πέτυχαν ολοκληρωτική νίκη.

 

Ναυμαχία της Μυκάλης: Την ίδια μέρα με την μάχη στις Πλαταιές, ο Σπαρτιάτης Λεωτυχίδης νίκησε τα υπολείμματα του περσικού στόλου στη Μυκάλη. ​

 

 

 

Συνέπειες της ήττας των Περσών:
α. ματαίωση επεκτατικής πολιτικής Περσών.
β. οι πόλεις της Μικράς Ασίας ανέκτησαν την ελευθερία τους
γ. οι νίκες τόνωσαν την αυτοπεποίθηση των Ελλήνων
δ. ξεκίνησε μια νέα περίοδος ειρήνης και προόδου που επέφερε πολιτισμική ανάπτυξη.   

 

 

 

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ

---

Η εκστρατεία του Ξέρξη

• Ο Πέρσης βασιλιάς δυσαρεστήθηκε από την ήττα των Περσών στη μάχη του Μαραθώνα.
• Έτσι, ο Ξέρξης, γιος του βασιλιά Δαρείου, οργάνωσε ο ίδιος μια νέα μεγάλη εκστρατεία.
• Μόλις έμαθαν οι Έλληνες για την περσική δύναμη του Ξέρξη πανικοβλήθηκαν.
• Όμως, επειδή είχαν καταλάβει από νωρίς τις προθέσεις των Περσών, στο συνέδριο του Ισθμού το 481 π.Χ. είχαν αποφασίσει να ενωθούν για να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο μιας περσικής εισβολής.

 

Η μάχη των Θερμοπυλών

• Ο Ξέρξης αφού ξεκίνησε πέρασε χωρίς να τον εμποδίσει κανείς από τη Θράκη και τη Μακεδονία και παράλληλα ο στόλος του ακολουθούσε στο Αιγαίο.
• 480 π.Χ.: όταν έφτασε στις Θερμοπύλες συνάντησε την ελληνική δύναμη. Οι Έλληνες είχαν επιλέξει τα στενά των Θερμοπυλών για να αντιμετωπίσουν τους Πέρσες. Παράλληλα, ο ελληνικός στόλος προκειμένου να αντιμετωπίσει την απόβαση των Περσών έπλευσε στο Αρτεμίσιο της Εύβοιας.
• Ο Ξέρξης μόλις έφτασε στις Θερμοπύλες ζήτησε από τον Λεωνίδα, βασιλιά της Σπάρτης, που ήταν αρχηγός των Ελλήνων την παράδοση των όπλων. Αποτέλεσμα της πράξης του αυτής ήταν να λάβει ως απάντηση το «μολών λαβέ» (έλα να τα πάρεις) του βασιλιά της Σπάρτης. Η φράση αυτή επρόκειτο να μείνει στην ιστορία ως δείγμα γενναιότητας.
• Όσο και αν προσπαθούσαν οι Πέρσες δεν μπορούσαν να αντιμετωπίσουν την αντίσταση των Ελλήνων. Από αυτή τη δύσκολη θέση τους έβγαλε ο Εφιάλτης, ο οποίος ήταν κάτοικος της περιοχής. Τους οδήγησε μέσα από ένα μονοπάτι και τους έβγαλε στα νώτα των Ελλήνων.
• Πριν τους κυκλώσουν εντελώς οι Πέρσες, ο Λεωνίδας διέταξε τους συμπολεμιστές του να φύγουν. Στη θέση τους παρέμειναν 700 Θεσπιείς με τη θέλησή τους που έπεσαν πολεμώντας μαζί με τους 300 Σπαρτιάτες.

 

Η ναυμαχία της Σαλαμίνας

• Ο Ξέρξης αφού πέρασε τις Θερμοπύλες πήγε στην Αθήνα, η οποία ήταν έρημη καθώς οι περισσότεροι πολίτες είχαν φύγει.
• Ο στόλος των Ελλήνων έφυγε από το Αρτεμίσιο και πήγε στο στενό της Σαλαμίνας για να αντιμετωπίσει τον στόλο των Περσών, όπως είχε προτείνει ο στρατηγός των Αθηναίων Θεμιστοκλής.
• Λόγω του στενού χώρου οι Πέρσες δεν μπορούσαν να παρατάξουν όλες τις δυνάμεις τους, με αποτέλεσμα στη σύγκρουση που ακολούθησε να νικήσουν τα πλοία των Ελλήνων που κινήθηκαν με ορμή κατά των Περσών.
• Μετά την ήττα στη ναυμαχία αυτή ο Ξέρξης έφυγε από την Ελλάδα αφήνοντας πίσω τον Μαρδόνιο μαζί με μεγάλη στρατιωτική δύναμη για να συνεχίσει τον αγώνα αυτό.

Η μάχη των Πλαταιών

• Ο Μαρδόνιος πήγε προς τη Θεσσαλία για να περάσει τον χειμώνα. Παράλληλα, προσπαθούσε με διάφορους τρόπους να πείσει τους Αθηναίους να πάνε με το μέρος του.
• Οι Αθηναίοι συνέχισαν να αρνούνται με αποτέλεσμα ο Μαρδόνιος το καλοκαίρι του 479 π.Χ. να εισβάλει ξανά στην Αθήνα βρίσκοντας όμως μια έρημη πόλη.
• Μετά πήγε στις Πλαταιές.
• 479 π.Χ.: μάχη των Πλαταιών. Ο στρατός των Ελλήνων με αρχηγό τον Σπαρτιάτη βασιλιά Παυσανία νίκησε ολοκληρωτικά τους Πέρσες.

Η ναυμαχία της Μυκάλης

• Παράλληλα με τη μάχη των Πλαταιών ο άλλος βασιλιάς της Σπάρτης Λεωτυχίδης λέγεται πως νίκησε ό,τι είχε απομείνει από τον περσικό στόλο στα ανοικτά της Μυκάλης.
• Πλέον η σύγκρουση Περσών και Ελλήνων είχε τελειώσει.

Συνέπειες

1. Σταμάτησε η πολιτική των Περσών να επεκτείνουν τα εδάφη τους.
2. Πολλές ελληνικές πόλεις της Μικράς Ασίας έγιναν και πάλι ελεύθερες.
3. Τονώθηκε η αυτοπεποίθηση των Ελλήνων από τις νίκες που σημείωσαν.
4. Οι Έλληνες ασχολήθηκαν πλέον με έργα ειρήνης και προόδευσαν σε πολλούς τομείς.

1. Να λύσετε το κρυπτό

 

-Δημιουργία πίνακα με αναφορά σε κάθε μάχη και τα σχετικά στοιχεία:
Χρονολογία, πρωταγωνιστές, έκβαση, κύριοι λόγοι αυτής της έκβασης (προτείνεται
ομαδοσυνεργατική εργασία).

---- ---- ---- ---- ---- ----- ---- ---- ----- ----- ---- ---- ----- ----

ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΩΝΤΑΣ ΤΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ, Η ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΗΣ ΣΑΛΑΜΙΝΑΣ: 

 

- Η ναυμαχία της Σαλαμίνας στις νεότερες εικαστικές τέχνες.

 

Βίντεο:

 

 

 

 

 

H ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΕΙΤΑΙ

Μετά την λήξη των περσικών πολέμων κυριαρχούν στην πολιτική της Αθήνας δύο κόμματα:

• το αριστοκρατικό
• το δημοκρατικό

Το πολίτευμα της πόλης εξελίσσεται και γίνεται περισσότερο δημοκρατικό. Τα πρόσωπα, όσο ισχυρά κι αν είναι, υποτάσσονται στο σύνολο.

ΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ

Οι πρωταγωνιστές των Περσικών Πολέμων έχουν πεθάνει:

• ο Μιλτιάδης τραυματίας στην φυλακή, επειδή δεν μπορούσε να πληρώσει ένα βαρύ πρόστιμο που του επιβλήθηκε και
• ο Θεμιστοκλής στην εξορία, μετά τον εξοστρακισμό του λόγω της κατηγορίας του μηδισμού

Δύο νέα πρόσωπα εμφανίζονται στην πολιτική ζωή της Αθήνας:

• ο Κίμων, επικεφαλής των αριστοκρατικών
• ο Περικλής, επικεφαλής των δημοκρατικών

Και οι δύο ηγέτες της πόλης είναι νομιμόφρονες και δέχονται να είναι απλοί υπηρέτες των πολιτών.

Ο ΚΙΜΩΝ

Η φιλοσπαρτιατική πολιτική του, είχε ως συνέπεια την πολιτική του ήττα. Μετά την επικράτηση των Δημοκρατικών ο Κίμων εξοστρακίστηκε το 461 π.Χ. και εξορίστηκε για 10 χρόνια από την Αθήνα. Δέχθηκε αυτήν την απόφαση των συμπολιτών του αδιαμαρτύρητα. Ο Κίμων επέστρεψε στην Αθήνα το 451 π.Χ. και ανέλαβε την εκστρατεία εναντίον των Περσών. Πέθανε κατά την πολιορκία του Κιτίου στην Κύπρο το έτος 449 π.Χ. Ο θάνατός του κρατήθηκε μυστικός, και λίγο χρόνο αργότερα ο αθηναϊκός στόλος νίκησε τον περσικό στη Σαλαμίνα της Κύπρου. Έτσι γράφτηκε για τον Κίμωνα το «και νεκρός ενίκα». Η νομιμοφροσύνη στο δημοκρατικό πολίτευμα του Κίμωνα είναι ξακουστή και άξια αναφοράς.

Κίμων

Ο ΠΕΡΙΚΛΗΣ

Ο Περικλής εμφανίζεται στα πολιτικά πράγματα της Αθήνας στο πλευρό του Εφιάλτη, αρχηγού του δημοκρατικού κόμματος και καθιερώνεται πολιτικά μετά τον θάνατο του Εφιάλτη. Οι δημοκρατικοί καταφέρνουν να εξοστρακίσουν τον Κίμωνα μετά την εμπλοκή του στην εξέγερση των Μεσσηνίων ειλώτων εναντίον των Σπαρτιατών. Εφιάλτης και Περικλής παίρνουν την εξουσία στην Αθήνα. Ο Εφιάλτης και ο Περικλής θα αγωνιστούν για την δημοκρατικότερη εξέλιξη του πολιτεύματος:

• αφαιρούν από τον Άρειο Πάγο κάθε εξουσία
• αφαιρούν από τον Άρειο Πάγο το δικαίωμα αποκλειστικής απονομής δικαιοσύνης

Μετά τον θάνατο του Εφιάλτη, ο Περικλής γίνεται ο κυρίαρχος ηγέτης της Αθήνας και εφαρμόζει το προσωπικό του πρόγραμμα. Παρά την συνεχόμενη εκλογή του Περικλή στην ηγεσία της πόλης, ο ίδιος πιστεύει ότι είναι απλά ο πρώτος μεταξύ των πολιτών της Αθήνας. Πάντα τηρούσε την δημοκρατική νομιμότητα. Εκλέγεται δημοκρατικά κάθε χρόνο στρατηγός. Ο Θουκυδίδης μας αναφέρει ότι ο Περικλής επιβαλλόταν στο πλήθος χωρίς να περιορίζει τις ελευθερίες του. Για τον Περικλή δημοκρατία σημαίνει:

① ισότητα όλων των πολιτών απέναντι στους νόμους της πόλης (δηλαδή του κράτους

② δυνατότητα για όλους του πολίτες να διάγουν, να ζουν μία άνετη ζωή.

Έτσι προχωρά σε μεγάλες αλλαγές στην Αθήνα:

• καθιερώνει την μισθοφορία » ένα είδος οικονομικής ενίσχυσης για τους πιο φτωχούς, ώστε να μπορούν να συμμετέχουν στις συνεδριάσεις της εκκλησίας του δήμου και να ασκούν τα δικαιώματά τους
• επιτρέπει και στους φτωχούς να εκλέγονται στα αξιώματα της πόλης
• καθιερώνει τα θεωρικά χρήματα » δηλαδή η πόλη πληρώνει το εισιτήριο για να μπορούν και οι φτωχοί να πηγαίνουν στο θέατρο
• Ο Περικλής ξεκινά ένα μεγάλο δημόσιο πρόγραμμα ανοικοδόμησης με σκοπό

❶ την προσφορά εργασίας σε πολλούς και

❷ την ανοικοδόμηση της Αθήνας

Περικλής

Μετά την υπογραφή της ειρήνης του Καλλία το 449 π.Χ. η Αθήνα κυριαρχεί στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι σχέσεις με την Σπάρτη θα αποκατασταθούν με την σύναψη της τριακονταετούς ειρήνης το 446 π.Χ. και η Αθήνα μπορεί να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα στους τομείς του πολιτισμού, των τεχνών και της εκπαίδευσης: ο χρυσός αιώνας της κλασσικής αρχαιότητας ξεκινά.

https://m.youtube.com/watch?v=kltANNg5pfE

Το μάθημα επιγραμματικά

https://m.youtube.com/watch?v=GF0I4-wm65k

https://m.youtube.com/watch?v=9csY0DZ6ms0

https://m.youtube.com/watch?v=Rk8jbmTVfNY

ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ: https://www.youtube.com/watch?v=a8HydINgQRQ

https://www.youtube.com/watch?v=AawsYuV8QzM

Κάτοψη αρχαίου ελληνικού ναού
Οι δύο κύριοι αρχιτεκτονικοί ρυθμοί (δωρικός, ιωνικός)
Η αρχαϊκή γλυπτική (κούροι, κόρες)
Οι δύο βασικοί ρυθμοί της αγγειογραφίας (μελανόμορφος, ερυθρόμορφος)
Υποστηρικτικό υλικό:
-«Ο αρχαίος ελληνικός ναός», Μαθησιακά αντικείμενα, Φωτόδεντρο:
http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/8816
-Εικόνες επιλεγμένων παραδειγμάτων οικοδομημάτων και έργων πλαστικής και
κεραμικής, ώστε να καταγραφούν τα βασικά χαρακτηριστικά τους.
Για σχετικό υλικό, βλ:
Η αρχαϊκή Ακρόπολη:
http://www.theacropolismuseum.gr/el/units/i-arhaiki-akropoli
Χρωμάτισε την πεπλοφόρο: http://www.theacropolismuseum.gr/peploforos/
«Μια φορά κι έναν καιρό ένας αγγειοπλάστης (αρχαία ελληνική κεραμική)»
και «Εποπτικό υλικό (ppt)», Ενημερωτικό υλικό για τις συλλογές του Μουσείου
Κυκλαδικής Τέχνης:
http://www.cycladic.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=91&clang=0.

Κούροι και κόρες 

https://m.youtube.com/watch?v=R5NramZ6PpI

Ε3. Η λειτουργία του Πολιτεύματος - Οι λειτουργίες

Άρειος Πάγος: Στον τομέα της δικαιοσύνης σημειώνονται σημαντικές αλλαγές: ο Εφιάλτης αφαίρεσε από τον Άρειο Πάγο την αποκλειστικότητα απονομής δικαιοσύνης, αφήνοντάς του μόνο τις περιπτώσεις του φόνου εκ προμελέτης και εμπρησμού Η Ηλιαία: α. εκδικάζει όλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις δικαιοσύνης. β. με 6000 δικαστές, οι οποίοι είναι αιρετοί (από την εκκλησία του Δήμου) με τη θητεία ενός έτους. γ. χωριζόταν σε 10 τμήματα: κάθε τμήμα είχε αρμοδιότητα σε διαφορετικό τομέα και αντιπροσώπευε μια από τις φυλές της Αθήνας.

https://drive.google.com/file/d/1fbNMtvfCrsd-G7JphdkwFt4OmuRiJIL7/view

ΓΕΝΙΚΑ https://blogs.sch.gr/panosloupasis/a-gymnasioy/archaia-istoria/erotiseis-ana-didaktiki-enotita/

ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 

 Η διαδικασία της μόρφωσης - Ο Αθηναίος και η Εργασία - Η Αθήνα γιορτάζει

Διανόηση: 
Κατά την εποχή αυτή στην Αθήνα εμφανίστηκε μια νέα ομάδα από καλλιτέχνες, πολιτικούς, φιλοσόφους, η παρουσία των οποίων σηματοδότησε αυτό που ονομάστηκε «χρυσός αιώνας».

Γιορτές: 
Οι γιορτές ήταν συνυφασμένες με την καθημερινή ζωή της Αθήνας:
α) Παναθήναια: κάθε τέσσερα χρόνια προς τιμή της Αθηνάς
β) Μεγάλα ή Εν Άστυ Διονύσια: πολυήμερη εορτή προς τιμή του Διονύσου.
γ) Ανθεστήρια: γιορτή προς τιμή του Διονύσου, κατά την οποία δοκιμαζόταν το νέο κρασί
δ) Ελευσίνια: αφιερωμένα στη Δήμητρα και την Περσεφόνη (αρχές Οκτωβρίου). Η πομπή ξεκινούσε από την Αθήνα και κατέληγε στην Ελευσίνα.