Μάθημα : Β Τάξη (ΓΕΩΠ) - ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ & ΓΕΩΡΓΙΑ

(Μονοκαλλιέργεια καπνού)

         Οι κυριότητες Γ. δραστηριότητες, που επηρεάζουν αρνητικά τη φυτική & ζωική ποικιλομορφία είναι οι εξής:

1. Η μονοκαλλιέργεια ή η ολιγοκαλλιέργεια, που υποβαθμίζουν, άμεσα, τη φυτική ποικιλομορφία και έμμεσα τη ζωική διότι εξαφανίζονται πολλά φυτοφάγα ζώα, τα οποία δεν τρέφονται από τα συγκεκριμένα καλλιεργούμενα φυτά.

2. Η εισαγωγή νέων (ξενικών) φυτικών ειδών. Μαζί με τα ξενικά είδη εισάγονται και παθογόνοι οργανισμοί (μύκητες, ιοί, βακτήρια) ή έντομα, για τα οποία δεν υπάρχουν φυσικοί εχθροί.

(Γ. καλλιέργειες )

3. Τα φυτοφάρμακα, των οποίων τόσο η τοξικότητα όσο & η υπολειμματικότητα  απειλούν την ισορροπία των οικοσυστημάτων.

Διακρίνουμε τη βιοσυσσώρευση (στο σώμα των οργανισμών) και τη βιομεγένθυση, που αφορά την αύξηση της ποσότητάς τους καθώς περνάμε στα διαφορετικά επίπεδα της τροφικής αλυσίδας.

4. το κάψιμο της καλαμιάς, της προηγούμενης καλλιέργειας.

5. Η έντονη εκμηχάνιση, που γίνεται για την αύξηση της παραγωγής αλλά συντελεί στη μείωση της βιοποικιλότητας (φυτικής & ζωικής).

6. Τα εγγειοβελτιωτικά έργα.

7. Η κατασκευή έργων υποδομής κ. ά.

(Ψεκασμός καλλιέργειας 1)

        Η άσκηση της σύγχρονης γεωργίας, εκτός από τις επιπτώσεις της στο έδαφος & στο νερό φαίνεται να επηρεάζει σε κάποιο βαθμό αρνητικά και την ατμόσφαιρα.

         Η αλόγιστη χρήση λιπασμάτων, η ευρεία χρήση φυτοφαρμάκων καθώς και κάποιες πρακτικές που δε γίνονται σωστά, συμβάλλουν στην αύξηση των εκπομπών αερίων ρύπων στην ατμόσφαιρα.

           Αέρια, όπως ενώσεις του αζώτου, φαίνεται να βοηθούν στη δημιουργία όξινης βροχής. Σχετικό video, εδώ.

Η έκλυση διοξειδίου του άνθρακα, μεθανίου, ενώσεων του αζώτου (κυρίως υποξειδίου) καθώς και χλωροφθορανθράκων συμβάλλουν τόσο στη δημιουργία του φαινομένου του θερμοκηπίου, όσο και στην καταστροφή της στοιβάδας του όζοντος ("τρύπα του όζοντος"). Σχετικά video, εδώ κι εδώ, αντίστοιχα.

        Επίσης, η χρήση φυτοφαρμάκων συμβάλλει στη ρύπανση της ατμόσφαιρας.

        Βέβαια, η συμβολή των Γ. δραστηριοτήτων στα παραπάνω φαινόμενα - περιβαλλοντικά προβλήματα, είναι μικρότερη σε σχέση με άλλες αιτίες.

        Περισσότερα, εδώ.

(Εντατικές καλλιέργειες αλλοιώνουν το χαρακτήρα του Φ. τοπίου)

         Η σύγχρονη γεωργία, εκτός από τις δυσμενείς επιπτώσεις που προκάλεσε στο έδαφος, στο νερό, στη φυτική και ζωική ποικιλομορφία και πιθανόν στην ατμόσφαιρα συνέβαλε, ως ένα βαθμό, στην αλλοίωση του παραδοσιακού χαρακτήρα της υπαίθρου αλλά και προξένησε σημαντικές αλλαγές στο φυσικό τοπίο.

Συγκεκριμένα: 1. Αλλοίωση του παραδοσιακού χαρακτήρα της υπαίθρου.

                          2. Εγκατάλειψη γεωργικών γαιών.

Περισσότερα, εδώ.

Διάφορα τοπία της Ελλάδας, εδώ κι εδώ.

(Καλλιέργεια επικλινούς εδάφους)

1. Η εδαφοανάλυση. Πραγματοποιείται πριν την εγκατάσταση της καλλιέργειας και μας δίνει πληροφορίες για την επάρκεια του εδάφους σε θρεπτικά στοιχεία.

2. Η φυλλοδιαγνωστική. Κάνοντας χημική ανάλυση των ιστών του φύλλου, βλέπουμε την περιεκτικότητα του φυτού σε θρεπτικά στοιχεία και εκτιμούμε εάν θα χρειαστεί επιπλέον λίπανση.

3. Η ενσωμάτωση οργανικής ουσίας στο έδαφος. Πραγματοποιείται είτε, με χλωρή λίπανση, είτε με κοπριά.

4. Η αμειψισπορά. Είναι η εναλλαγή καλλιεργειών. Οι καλλιέργειες εναλλάσσονται με τέτοιο τρόπο, ώστε να παρέχουν συνεχή εδαφοκάλυψη, να εκμεταλλεύονται διαφορετικά θρεπτικά στοιχεία, να χρησιμοποιούν όλο το βάθος του εδάφους, να έχουν διαφορετικές απαιτήσεις σε νερό κ. ά. Π.χ. σιτηρά (σιτάρι, κριθάρι, βρώμη κ.ά.) εναλλάσσονται με ψυχανθή (τριφύλλι, μηδική κ.ά)

5. Η συγκαλλιέργια. Καλλιεργούνται ταυτόχρονα δύο είδη φυτών με αμοιβαία και επωφελή ανάπτυξή τους.

6. Η μειωμένη εδαφοκατεργασία. Επιλέγονται "επιπόλαιες αρόσεις" και οι εντελώς απαραίτητες εδαφικές παρεμβάσεις. (π.χ. διάνοιξη αυλακιών για τη σπορά). Συνίσταται για την προστασία του εδάφους από τη διάβρωση, τη διατήρηση της εδαφικής εργασίας και την καλλιέργεια επικλινών εδαφών.

7. Η αγρανάπαυση. Παραμένει για 1-3 χρόνια το χωράφι ακαλλιέργητο ή σπέρνεται με φυτά που ούτε καν τα συγκομίζουμε.

        (Άρδευση οπωρώνα με εκτοξευτήρα νερού - "πύραυλο")

         Η επιλογή του κατάλληλου συστήματος άρδευσης επηρεάζει την ανάπτυξη των φυτών, τη φυσική και χημική κατάσταση του εδάφους, την έκπλυση των θρεπτικών συστατικών κ.ά.

         Τεχνικές, όπως η κατάκλυση, το πότισμα σε λεκάνες, η στάγδην άρδευση, η υδρονέφωση, το πότισμα με εκτοξευτήρες κ.ά. πρέπει να αξιολογηθούν ανάλογα με το είδος της καλλιέργειας, τη διαθεσιμότητα του νερού και το οικονομικό κόστος της εγκατάστασης του κάθε συστήματος.

         Ιδιαίτερη σημασία για την επιλογή του κατάλληλου συστήματος άρδευσης έχουν:

1. Το είδος της καλλιέργειας

2. Τα χαρακτηριστικά του εδάφους

3. Η διατήρηση της ποιότητας του εδάφους

4. Η οικονομικότητα των αρδεύσεων

5. Τα χαρακτηριστικά της πηγής άρδευσης

         Για την προστασία του εδάφους από τη διάβρωση, πρέπει αυτό να καλύπτεται από βλάστηση για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα κατά τη διάρκεια του έτους.

         Για την αποφυγή της διάβρωσης από τη βροχή, ιδιαίτερα σε επικλινή εδάφη, είναι απαραίτητο τα οργώματα να γίνονται κατά τις ισοϋψείς.

         Πρέπει επιπλέον να επιλέγεται, ανάλογα με την κλίση του εδάφους, το κατάλληλο καλλιεργητικό σύστημα, ο κατάλληλος τύπος φυτοκάλυψης καθώς και η κατασκευή αναβαθμίδων. Την καλύτερη αντιδιαβρωτική προστασία παρέχουν τα ψυχανθή, ακολουθούν το σιτάρι και η βρώμη, ενώ ο αραβόσιτος, το βαμβάκι και η σόγια παρέχουν τη μικρότερη προστασία.

         Η φυσική κατάσταση του εδάφους προστατεύεται επίσης, με την εκτέλεση των καλλιεργητικών εργασιών, όταν το έδαφος βρίσκεται στο ρώγο του, (δηλ. στην κατάλληλη κατάσταση για όργωμα), καθώς και από την αποφυγή χρησιμοποίησης μηχανημάτων που είναι πολύ βαριά και συμπιέζουν υπέρμετρα το έδαφος.

        (Βιολογική καλλιέργεια ελιάς)

         Η βιολογική γεωργία χρησιμοποιεί ηπιότερες τεχνικές καλλιέργειας σε σχέση με την εντατική γεωργία καθώς και μέσα λίπανσης και φυτοπροστασίας που σέβονται το εδαφικό περιβάλλον.

         Η μορφή αυτή γεωργίας αποτελεί ένα σύστημα διαχείρισης και παραγωγής γεωργικών προϊόντων που στηρίζεται στη:

α) μειωμένη εδαφοκατεργασία,

β) εναλλαγή καλλιεργειών,

γ) ανακύκλωση οργανικών υλικών φυτικής προέλευσης &

δ) χρησιμοποίηση βιολογικών μεθόδων και μέσων για την αντιμετώπιση εχθρών των καλλιεργειών (αρπακτικά έντομα, σκευάσματα εντομοπαθογόνων μυκήτων, βακτηρίων, ιών, όπως και βιολογικά σκευάσματα κατά των ζιζανίων.)

         Περισσότερα, εδώ.

1. Διατήρηση & αποκατάσταση των φυσικών οικοτόπων.

         Η Ελλάδα διαθέτει μεγάλη ποικιλότητα τοπίων και ως εκ τούτου εμφανίζει μεγάλη φυτική και ζωική ποικιλομορφία.

         Στη χώρα μας συναντούνται από ημιερημικά (ανατολική Κρήτη) ως σκανδιναβικά (Ροδόπη) και αλπικά (Όλυμπος, Τύμφη κ.ά.) τοπία.

         Είναι γνωστό ότι η σχέση μεταξύ της ποικιλότητας των τοπίων και της βιοποικιλότητας των οικοσυστημάτων είναι δυναμική και αλληλεπιδραστική.

        Η προστασία των τοπίων συνδέεται με την προστασία και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας των οικοσυστημάτων που τα συνθέτουν. Η σταθερότητα των οικοσυστημάτων εξαρτάται απ’ τη διατήρηση της φυτικής και ζωικής ποικιλομορφίας των ειδών που υπάρχουν σ’ αυτά.

         Η διατήρηση και η αποκατάσταση των φυσικών οικοτόπων καθώς και της φυτικής και ζωικής ποικιλομορφίας είναι αποτέλεσμα της ανάγκης για ορθολογική & αειφορική διαχείριση των φυσικών πόρων, που αποτελεί απαραίτητο όρο για τη συνέχιση της ύπαρξης της ζωής του πλανήτη και για την ίδια την επιβίωση του ανθρώπου.

         Από το 1971, στα πλαίσια της γνωστής συνθήκης Ramsar, καταρτίστηκε κατάλογος για τη διάσωση των υγροτόπων και των παρυδάτιων πουλιών. Στον κατάλογο αυτό συμπεριλήφθησαν αρχικά και 11 ελληνικοί υγρότοποι διεθνούς σημασίας. Στα πλαίσια επίσης άλλων διεθνών συμβάσεων, διάφορες άλλες περιοχές έχουν χαρακτηρισθεί ως προστατευόμενες.

         Οι προστατευόμενες περιοχές αφορούν σε: α) Φυσικά Πάρκα, που διακρίνονται σε Εθνικά πάρκα, εδώ, κι εδώ & σε Εθνικούς Δρυμούς, εδώ, εδώ κι εδώ, β) Αισθητικά Δάση, εδώ, γ) Διατηρητέα μνημεία της φύσης, εδώ & δ) Υδροβιότοπους, εδώ κι εδώ.

         Σήμερα ακόμη και οι υποβαθμισμένοι οικότοποι αποτελούν ένα σημαντικό φυσικό πλούτο που χρήζει προστασίας και αποκατάστασης.

         Περισσότερα, εδώ.

2. Γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα - Κανονισμός 2078/92.

         Τα μέτρα αυτά, μέσα από τη θέσπιση κοινοτικού πλαισίου ενισχύσεων, ενθαρρύνουν τους παρα- γωγούς να ακολουθήσουν καλλιεργητικές πρακτικές που αποσκοπούν στην προστασία του περιβάλλοντος και στη διατήρηση του φυσικού τοπίου.

         Περισσότερα, εδώ.