Μάθημα : Ιστορία Γ΄ Λυκείου

Μερικά βιβλία που αποτυπώνουν τη ζοφερή πραγματικότητα του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου.

(Να σημειωθεί πως περιέχουν σκληρές περιγραφές και εικόνες)

Χίτλερ – sir Ian Kershaw εκδόσεις Μεταίχμιο

 Δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος – sir Antony Beevor εκδόσεις Γκοβόστης

Sonderkommando: μέσα από την κόλαση των θαλάμων αερίου – Shlomo Venezia εκδόσεις Πατάκη

SS: οι λεγεώνες του τρόμου – Gordon Williamson εκδόσεις Anubis

Η δίκη της Νυρεμβέργης – David Irving εκδόσεις Γκοβόστης

Ένας Ιταλοεβραίος  επιζών του Άουσβιτς ο Πρίμο Λέβι (1919 – 1987) γράφει:

O επιζήσας

 στον Μπ. Β. (αντιστασιακό συγγραφέα Μπρούνο Βαζάρι (1911-2007).

Από τότε κι έπειτα, σ’ αβέβαιην ώρα
κείνη η αγωνία επιστρέφει
κι ωσότου η φριχτή μου η ιστορία ειπωθεί
τούτη η καρδιά μου καίει μες στα σωθικά μου.

Ξαναβλέπει των συντρόφων τα πρόσωπα,
σκοτεινιασμένα μες στο πρώτο φως,
γκρίζα απ’ την ασβεστόσκονη,
δίχως να ξεκρίνονται καθαρά μες στ’ αγιάζι,
βαμμένοι με θάνατο μέσα σ’ ανήσυχους ύπνους:
σαλεύουνε τη νύχτα οι μασέλες τους
κάτω απ’ τη βαριά σκιά του ονείρου
κι ανύπαρκτο μασούν γογγύλι.
«Πίσω μου πάτε, έξω από δω, άνθρωποι βυθισμένοι,
φύγετε. Κανένανε δεν παραγκώνισα,
κανενός δεν έκλεψα το ψωμί,
κανείς στη θέση μου δεν πέθανε. Κανείς.
Γυρίστε πίσω στην ομίχλη σας.
Δεν είναι φταίξιμο δικό μου αν ζω κι ανασαίνω,
τρώγω και πίνω, ντύνομαι και κοιμάμαι.»

Τάσος Λειβαδίτης, «Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος»

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν’ αγωνίζεσαι για την ειρήνη και για το δίκιο.
Θα βγεις στους δρόμους, θα φωνάξεις, τα χείλια σου θα
ματώσουν απ’ τις φωνές
το πρόσωπό σου θα ματώσει από τις σφαίρες — μα ούτε βήμα πίσω.
Κάθε κραυγή σου μια πετριά στα τζάμια των πολεμοκάπηλων
Κάθε χειρονομία σου σα να γκρεμίζεις την αδικία.
Και πρόσεξε: μη ξεχαστείς ούτε στιγμή.
Έτσι λίγο να θυμηθείς τα παιδικά σου χρόνια
αφίνεις χιλιάδες παιδιά να κομματιάζονται την ώρα που παίζουν ανύποπτα στις πολιτείες
μια στιγμή αν κοιτάξεις το ηλιοβασίλεμα
αύριο οι άνθρωποι θα χάνουνται στη νύχτα του πολέμου
έτσι και σταματήσεις μια στιγμή να ονειρευτείς
εκατομμύρια ανθρώπινα όνειρα θα γίνουν στάχτη κάτω απ’ τις οβίδες.
Δεν έχεις καιρό
δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Ο Ευριπίδης στην «Ελένη» μας λέει: «Ανέμυαλοι όσοι αποζητούν τη δόξα / με λόγχες και με δυνατά / στον πόλεμο κοντάρια…».

• Ηλίας Βενέζης, Νούμερο 31328 (1931).
• Στρατής Δούκας, Ιστορία ενός αιχμαλώτου (1929).
• Διδώ Σωτηρίου, Οι νεκροί περιμένουν (1959).
• Διδώ Σωτηρίου, Ματωμένα χώματα (1962).
• Νίκος Κούνδουρος, 1922 (1982). Ταινία βασισμένη στο βιβλίο Νούμερο 31328 του Η. Βενέζη.